ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΓΙΩΤΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ

 Γράφει ο Γεώργιος Γκλαβάς Η Γιώτα Κολιοπούλου – Κωνσταντοπούλου, είχε γεννηθεί στα Καλάβρυτα, στις 2 -10 -1931 και είχε  πέντε αδέλφια. Τα...

 Γράφει ο Γεώργιος Γκλαβάς

Η Γιώτα Κολιοπούλου – Κωνσταντοπούλου, είχε γεννηθεί στα Καλάβρυτα, στις 2 -10 -1931 και είχε  πέντε αδέλφια. Τα παιδικά της χρόνια δεν ήταν καθόλου ανέμελα, γιατί συνέπεσαν με τον Ιταλικό πόλεμο του 1940 και συνέχεια με την Γερμανική κατοχή, όπου οι δολοφόνοι του Χίτλερ, στις 13 Δεκεμβρίου 1943, σκότωσαν το σύνολον του ανδρικού πληθυσμού, ηλικίας άνω των 14 ετών, έκλεισαν τις  γυναίκες και  τα παιδιά στο σχολείο, στο  οποίο έβαλαν φωτιά, ενώ πυρπόλησαν και όλα τα σπίτια, ακόμη και την εκκλησία των Καλαβρύτων. Μεταξύ των εκτελεσθέντων ήταν και  ο πατέρας  της, μαζί με τα δύο μεγαλύτερα αδέλφια της, ενώ η ίδια με τη μητέρα της και τα τρία μικρότερα αδέλφια της, που ήταν κλεισμένοι μέσα στο φλεγόμενο σχολείο,  γλίτωσαν από θαύμα, μαζί με όλα τα γυναικόπαιδα, για να  θάψουν με ανείπωτο πόνο και θλίψη, τους αδίκως εκτελεσθέντες Καλαβρυτινούς μάρτυρες. Μετά τη λήξη του πολέμου, η Γιώτα κατάφερε να σπουδάσει και να ακολουθήσει το επάγγελμα της μαίας. Παντρεύτηκε με τον γνωστό Καλαβρυτινό γιατρό - χειρουργό, αλησμόνητο Δημήτρη Κωνσταντόπουλο, με τον οποίο απέκτησαν δυο εξαιρετικά παιδιά, την Βάλια και τον Γιώργο, τα οποία προόδευσαν στην κοινωνία της Πάτρας, ζώντας δίπλα στους αγαπημένους  γονείς τους, παρέχοντάς τους κάθε δυνατή βοήθεια και φροντίδα, στα διάφορα προβλήματα υγείας που αντιμετώπιζαν, στα τελευταία τους χρόνια. Η Γιώτα Κωνσταντοπούλου, έχοντας βιώσει τη φρίκη του πολέμου, με όλες τις γνωστές θλιβερές και  απερίγραπτες καταστάσεις, έθεσε ως στόχο  της ζωής της,  την μετατροπή  του σχολείου, που είχε  κλειστεί και η ίδια, από τους  Γερμανούς, σε  ιστορικό Μουσείο, πράγμα το  οποίο, όπως μου είχε εκμυστηρευτεί η ίδια, αρκετοί παράγοντες των Καλαβρύτων, δεν ήθελαν να γίνει, για διαφόρους λόγους! Είχα την ευτυχία και την εξαιρετική τιμή, να γνωρίσω τη Μεγάλη Κυρία, την «αρχόντισσα των Καλαβρύτων», όπως πολλοί αποκαλούν τη Γιώτα Κωνσταντοπούλου, για πρώτη φορά, στις αρχές της δεκαετίας του 1980, όταν με επισκέφτηκε στο γραφείο μου στην Πάτρα, συνοδευόμενη από τους Καλαβρυτινούς συμπατριώτες Γιώργο Καλδίρη και τους αείμνηστους Γιώργο Παυλόπουλο καθηγητή και Θάνο Κοντογιώργη καθηγητή - επιθεωρητή Αχαΐας. Την περίοδο εκείνη, ο γράφων είχε αναλάβει σχετικές πρωτοβουλίες, για την αξιοποίηση του  Σπηλαίου  «Των Λιμνών» Καστριών - χωριού μου, με τη δημιουργία του τ. «Συλλόγου Καστριωτών Πάτρας». 

Η αθεράπευτη Καλαβρυτινή Γιώτα, με τη συνοδεία της, ζήτησαν τη βοήθειά μου, για τη δημιουργία ενός  φορέα, που θα αναλάμβανε την ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των καταγόμενων από την πόλη των Καλαβρύτων συμπατριωτών, με κύριο σκοπό, μεταξύ άλλων, τη μετατροπή του Δημοτικού Σχολείου Καλαβρύτων σε Μουσείο. 

Φυσικά δεν θα μπορούσα να αρνηθώ την ελάχιστη συνδρομή μου, για τον παραπάνω ιερό σκοπό. Ανταλλάξαμε διάφορες απόψεις, σχετικά με τη μεθόδευση του εγχειρήματος και τους παρέδωσα κάποια σχέδια ιδρυτικών πράξεων Συλλόγων και άλλων παραστατικών εγγράφων, που έτυχε να διαθέτω. Μετά τη συνάντηση εκείνη, με τους αναφερόμενους συμπατριώτες και ιδιαίτερα με την Κυρία Γιώτα αναπτύξαμε, στενότατους οικογενειακούς δεσμούς φιλίας και συνεργασίας. Μέσα από τη διαχρονική συνεργασία που είχαμε, διαπίστωσα το ζήλο και το φλογερό ενδιαφέρον της Γιώτας, όχι μόνο για το ιστορικό Μουσείο, αλλά και για αρκετά άλλα θέματα, που αφορούσαν τουριστική και πολιτιστική ανάπτυξη ολόκληρης της επαρχίας Καλαβρύτων (Χιονοδρομικό κ.ά). Ήταν άτομο ανήσυχο, δραστήριο και δημιουργικό, με πρωτοποριακές ιδέες και ευρύτατες αντιλήψεις. 
Δεν θα ξεχάσω  ποτέ, την ειλικρινή και ολόθερμη συμπαράσταση που  μου παρείχε, στο σοβαρό θέμα αξιοποίησης του Σπηλαίου, για το οποίο  μάλιστα επιστράτευσε και τον  αείμνηστο Γρηγόρη Σολωμό, τ. υπουργό, που ήταν κουμπάρος της, ο οποίος συμπαραστάθηκε αποτελεσματικά, στις ανιδιοτελείς και γενικότερου ενδιαφέροντος προσπάθειές μας! Σχετικά με τη συλλογή, των διαφόρων ενθυμημάτων και κειμηλίων, που εκτίθενται σήμερα στο Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, αξίζει να σημειώσω εδώ, ενδεικτικά, τα εξής ντοκουμέντα: Στα μέσα  δεκαετίας του 1990, που έτυχε να πραγματοποιώ επαγγελματικά ταξίδια στη Δυτ. Ελλάδα, η Κυρία Γιώτα μου είχε ζητήσει, περνώντας από τα Γιάννενα, να επισκεφτώ το εκεί Μουσείο, όπου φυλασσόταν ένας σπάνιος πίνακας ζωγραφικής του «Μάρθα», ο οποίος αναπαρίστανε στιγμές, από την φρικιαστική εκτέλεση των Καλαβρυτινών και να ενημερωθώ, για τη δυνατότητα παραχώρησης του  πίνακα στο Δήμο Καλαβρύτων. 

Την περίοδο εκείνη προϊστάμενος του παραπάνω Μουσείου ήταν ο Έφορος Αρχαιοτήτων του ΥΠ. ΠΟ. Κωνσταντίνος Ζάχος, τον οποίο έτυχε να γνωρίζω προσωπικά, διότι συμμετείχε, ως εκπρόσωπος της Εφορείας Σπηλαιολογίας στην Νομαρχ/κή Επιτροπή αξιοποίησης του Σπηλαίου Καστριών, της οποίας  είχα την τιμή να  προεδρεύω. Τελικά, ύστερα από επόμενες ενέργειες της Γιώτας, σε συνεργασία με τον τότε και σήμερα Δήμαρχο  Καλαβρύτων Θανάση Παπαδόπουλο, και με τον Δήμαρχο Ιωαννίνων, το Μουσείο Ιωαννίνων παραχώρησε τον παραπάνω πίνακα, στο Δήμο Ιωαννίνων και ο τελευταίος  παραχώρησε αυτόν, με ανταλλαγή άλλου πίνακα, στο Δήμο Καλαβρύτων και σήμερα βρίσκεται στο ιστορικό Μουσείο των Καλαβρύτων! Επίσης αξίζει να σημειώσω ότι, σε κάποιο από τα ταξίδια μου στη Αθήνα,  η Κυρία Γιώτα, μη διαθέτοντας μεταφορικό μέσο, με παρεκάλεσε να την μεταφέρω από την Πάτρα στο Κέντρο Ιστορίας Στρατού των Αθηνών. Εκεί μας δέχτηκε ο αρμόδιος διοικητής, από τον  οποίο η ανωτέρω ζήτησε να της παραδοθούν, μεταφρασμένα, τα Γερμανικά αρχεία, που αφορούσαν το ιστορικό του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος, με τον κατάλογο των εκτελεσθέντων, πράγμα το οποίο έγινε, με  παρέμβαση και του τ. Υπουργού Άμυνας Κώστα. Σπηλιώπουλου. 
Νομίζω δεν είναι ανάγκη να αναφερθώ σε αμέτρητες άλλες ενέργειες της ακαταπόνητης ΑΡΧΟΝΤΙΣΣΑΣ των Καλαβρύτων που είναι γνωστές όχι μόνο στα πρόσωπα που έζησαν δίπλα της, αλλά και ευρύτερα. Χωρίς να θέλω να αγνοήσω τη συμβολή και τις όποιες προσπάθειες αρκετών άλλων προσώπων, φορέων και παραγόντων, κύρια την καθοριστική συμβολή του ΥΠ.ΠΟ, θα ήθελα να επισημαίνω ότι, η Γιώτα Κωνσταντοπούλου, είναι ο Άνθρωπος που αναλώθηκε κυριολεκτικά, αφιερώνοντας  μια ολόκληρη ζωή, για να γίνει το όνειρό της πραγματικότητα. Ένα όνειρο στο οποίο η ίδια πίστεψε, γιατί βίωσε η ίδια,  όλα τα θλιβερά γεγονότα  της σφαγής, του αφανισμού και της  ολοκληρωτικής καταστροφής των Καλαβρύτων. Πόνεσε, τρόμαξε, έκλαψε, γιατί βίωσε την απώλεια δικών της αγαπημένων  προσώπων, του πατέρα της και δύο αδελφών της.  Εργάστηκε ακούραστα, επίμονα, καρτερικά,  με όλες της τις δυνάμεις, για να φέρει σε πέρας το  δύσκολο έργο, που είχε αναλάβει. Παρέμεινε ανυποχώρητη και ασυμβίβαστη, μέχρι να οργανωθεί και να λειτουργήσει το Μουσείο, όπως  εκείνη το ήθελε.  Έτρεχε καθημερινά παντού, όχι μόνο στη Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό,  από πόρτα σε πόρτα, σε υπηρεσίες, σε σπίτια και αλλού, σαν την «εργάτρια μέλισσα», για να συγκεντρώσει «το νέκταρ», από τις αφηγήσεις διασωθέντων, φωτογραφίες, δημοσιεύματα, ενθυμήματα και άλλα πολύτιμα στοιχεία, που υπάρχουν σήμερα στο Μουσείο.  
Με το υλικό που συγκέντρωσε, συνέγραψε βιβλία και λευκώματα, όπως αυτά για την προσφορά του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, των Καλαβρυτινών ιατρών κ.ά., δημιούργησε ντοκιμαντέρ, παραχώρησε, δεκάδες συνεντεύξεις σε ΜΜΕ, οργάνωσε πλήθος εκδηλώσεων, με διακεκριμένους εισηγητές, ακόμα και συναυλίες. Πάντα τα ανωτέρω με μοναδικό σκοπό, να λάμψει πλήρως η αλήθεια, για το Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων. Για όλες αυτές τις προσπάθειες και πρωτοβουλίες της, διέθεσε πολύτιμο χρόνο και χρήματα, μόχθησε, σπατάλησε δυνάμεις, που κόστισαν ακόμα και στην υγεία της. Έγινε ορισμένες φορές στόχος, γιατί, με τα στοιχεία που παρουσίασε, αποκάλυψε την αλήθεια, η οποία δεν είναι, πάντα,  ευχάριστη για όλους. 
Το Μουσείο «Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος», έργο παγκόσμιας ακτινοβολίας, τολμώ να επισημάνω ότι ανήκει, κατά κύριο λόγο, στην Κυρία Γιώτα Κωνσταντοπούλου, αφού η ίδια το εμπνεύστηκε και έθεσε τη δημιουργία του, ως πρωταρχικό σκοπό της «Ένωσης Καλαβρυτινών Πάτρας» που, επίσης, η ίδια ίδρυσε το 1984,  με τη συμπαράσταση, βέβαια, αρκετών άλλων συμπατριωτών, οι οποίοι συνέδραμαν στο έργο της. Είναι πράγματι ένα σπουδαίο και μοναδικό έργο, που κράτησε και θα κρατά για πάντα  ζωντανή τη μνήμη του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος. Με το πλήθος των ιστορικών ντοκουμέντων και ενθυμημάτων, από την αποφράδα εκείνη ημέρα της 13ης  Δεκεμβρίου 1943, που φυλάσσονται στο ιστορικό Μουσείο, θα διδάσκονται οι νέοι και οι  επόμενες γενιές τα δεινά του πολέμου και  θα στέλνονται μηνύματα ειρήνης και φιλίας σε όλους τους λαούς της γης. Ο Δήμος Καλαβρύτων, με πρωτοβουλία του τ. Δημάρχου Γ. Λαζουρά και  απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου Καλαβρύτων, αναγνωρίζοντας την τεράστια προσφορά και το έργο της  Γιώτας Κωνσταντοπούλου, σε ειδική εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε το 2011, στα Καλάβρυτα, με συνδιοργανωτές την Παγκαλαβρυτινή  Ένωση και άλλους Συλλόγους,  απένειμε στην ανωτέρω ειδικό ενθύμημα, για τον ανεξάντλητο αγώνα της, προς διατήρηση της ιστορικής μνήμης του τόπου μας και για την ουσιαστική συμβολή της στη δημιουργία του Μουσείο «Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος». 
Είναι μια τιμή που πραγματικά άξιζε να τη ζήσει η αγαπημένη μας Γιώτα και η οικογένειά της, ύστερα από τόσες και τόσες…. που η ίδια απλόχερα χάρισε, με το έργο της, σε εκατομμύρια Ανθρώπους. Αγαπημένη μας Γιώτα, θερμά σ’ ευχαριστούμε,  για  όλα όσα πρόσφερες στον τόπο μας και για όσα μας δίδαξες, με το παράδειγμά σου. Καλό σου ταξίδι στη Χορεία των Αγγέλων, εκεί που αναπαύονται οι ψυχές του λατρευτού σου συζύγου, των αγαπημένων σου αδελφών και όλων των αδικοχαμένων συμπατριωτών σου, που για τη διατήρηση της μνήμης τους, αφιέρωσες όλη τη ζωή σου. Στα αγαπημένα παιδιά της, Γιώργο, Βάλια και Νίκο, εκφράζω τα θερμά μου συλλυπητήρια και εύχομαι να ζήσουν και να σε θυμούνται, με ικανοποίηση και υπερηφάνεια! 

ΓΕΩΡΓΙΟΣ Β. ΓΚΛΑΒΑ