Τάκης Χριστοδούλου: ΕΞΗΓΗΣΤΕ ΜΑΣ ΚΑΙ ΑΠΟΔΕΙΞΤΕ ΜΑΣ ΓΙΑΤΙ ΛΥΠΑΣΤΕ

γράφει ο Δικηγόρος Τάκης Χριστοδούλου Ο Δήμαρχος των Καλαβρύτων Θανάσης Παπαδόπουλος , μεταβαίνει κάθε χρόνο , στις 16 Αυγούστου , στο μαρτ...

γράφει ο Δικηγόρος Τάκης Χριστοδούλου

Ο Δήμαρχος των Καλαβρύτων Θανάσης Παπαδόπουλος , μεταβαίνει κάθε χρόνο , στις 16 Αυγούστου , στο μαρτυρικό χωριό ΚΟΜΜΈΝΟ της Αρτας, οπου τελείται το ετήσιο μνημόσυνο των θυμάτων της πιο κταυγαλέας απάνθρωπης ομαδικής θανάτωσης του συνόλου των κατοίκων του χωριού.
Του ζήτησα να το συνοδεύσω και έτσι βρέθηκα στο μαρτυρικό αυτό χωριο, για να αφήσω το σώμα μου να διαπωτιστεί απο το ιδιο ρίγος σαν αυτο που με διαπωτίζει κάθε φορά που τελείται το μνημοσυνο των Καλαβρυτινών συμπατριωτών μου . Ο κοινοτάρχης του χωριου καρφίτσωσε στο πέτο μου ενα σημα με τρία ψηφια : 317 Ειναι ο αριθμός των εκτελεσθέντων .
Ρίγησα. Θα ήθελα να γνωρίσετε τι συνέβη εκεί στις 16 Αυγούστου 1943 και σας παραθέτω το ιστορικό με αποσπάσματα απο την ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
Στις 12 Αυγούστου 1943 μια μικρή μικτή ομάδα ανταρτών του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ μπήκε στο χωριό Κομμένο με σκοπό τη συγκέντρωση τροφίμων. Στη διάρκεια της παραμονής τους, μια αναγνωριστική ομάδα από δύο Γερμανούς μοτοσικλετιστές μπήκε τυχαία στο χωριό και μόλις είδαν τους αντάρτες έφυγαν χωρίς να εμπλακούν μαζί τους. Αντιπροσωπεία των κατοίκων την άλλη μέρα πήγε στον Ιταλό διοικητή της Άρτας με σκοπό να εξηγήσουν τα γεγονότα και να ζητήσουν την κατανόηση του για το συμβάν. Εκείνος τους καθησύχασε και τους διαβεβαίωσε ότι δεν υπήρχε κίνδυνος. Διαφορετική όμως ήταν η άποψη της Γερμανικής διοίκησης της 1ης Ορεινής Μεραρχίας που έδρευε στα Γιάννενα. Καθώς οι προσπάθειες των κατακτητών να πλήξουν το αντάρτικο είχαν ισχνά αποτελέσματα, οι Γερμανοί αποφάσισαν να πραγματοποιήσουν παραδειγματική επιχείρηση τιμωρίας.
Σύμφωνα με τον αυτόπτη μάρτυρα Στέφανο Παππά, η μηχανοκίνητη μονάδα ναζιστικών στρατευμάτων από τη Φιλιππιάδα, με εντολή της Διοίκησης Ιωαννίνων, εισέβαλε στο χωριό Κομμένο της Άρτας τα χαράματα της 16ης Αυγούστου 1943. Είχαν πρόσχημα τα αντίποινα για την ύπαρξη ανταρτών του ΕΛΑΣ και του ΕΔΕΣ στην περιοχή. Το χωριό κοιμόταν ήσυχο μετά από γαμήλια γιορτή που είχε γίνει την προηγούμενη ημέρα. Στο χωριό υπήρχαν και ορισμένοι φιλοξενούμενοι από την Πρέβεζα. Την εποχή εκείνη πρακτικά το Κομμένο ανήκε στο Νομό Πρέβεζας με θαλάσσια επικοινωνία. Τα ναζιστικά στρατεύματα προέβησαν σε μια άνευ προηγουμένου σφαγή του άμαχου πληθυσμού.
Έστησαν πολυβόλα στις εισόδους του χωριού, εισέβαλαν στα σπίτια και σκότωσαν όποιον έβρισκαν μπροστά τους και στο τέλος έβαλαν φωτιά και τα έκαψαν. Λίγοι ξέφυγαν με βάρκες στον Αμβρακικό Κόλπο. Στο τέλος της σφαγής, οι ναζί στρατιώτες κάθισαν στην πλατεία του χωριού όπου έφαγαν και ήπιαν μπύρες, αφήνοντας εκεί άδειες κονσέρβες δίπλα σε 7 πτώματα. Συνολικά οι νεκροί της σφαγής ήταν 317 άτομα. Διασώθηκαν 440 άτομα. Η σφαγή του Κομμένου Άρτας είναι ισοδύναμη με αυτή των Καλαβρύτων και του Διστόμου.
Ο αείμνηστος Στέφανος Παππάς, μετέπειτα γυμνασιάρχης, από το Κομμένο, νεαρός τότε επέζησε της σφαγής και έγραψε βιβλίο με πλήρη περιγραφή των γεγονότων. Ένα απόσπασμα από το βιβλίο του είναι το εξής: «Οι πρώτοι προστρέξαντες μετά την ανθρωποσφαγή Γρηγόρης Κολιοκώτσης και Ευστάθιος Κολιοκώτσης, ευρήκαν τις δύο ξαδέρφες των Αθηνά και Θεοδοσία νεκρές από σφαίρες πιστολιού και φανερότατα τα ίχνη του βιασμού. Αλλα παραδείγματα μακαβρίου εγκληματικότητας είναι τα δύο μωρά του μακαρίτη Ευστάθιου Κολιοκώτση ηλικίας 7 μηνών, που ευρέθηκαν νεκρά από ασφυξία, γιατί οι κακούργοι εγέμισαν τα στόματά των με βαμβάκι βρεγμένο με βενζίνη και κατόπιν το άναψαν για να απολαύσουν ένα σαδιστικό πυροτέχνημα. Ευρέθη επίσης ο δεύτερος παπάς του χωριού Ζώης Παππάς σκοτωμένος με μαχαίρι και με εξωρυγμένους τους οφθαλμούς. Ως επισφράγισμα της θηριωδίας των ανωτέρω αναφέρω ένα πρωτάκουστο κακούργημα. Η ετοιμογέννητη Παναγιώτα σύζυγος του Λεωνίδα Τσιμπούκη βρέθηκε νεκρή με την κοιλιά ξεσχισμένη και το έμβρυο νεκρό δίπλα της, όπως βεβαιώνει ο αυτόπτης μάρτυρας Θεόδωρος Σταμάτης…
Το ‘εργο της σφαγής ανατέθηκε στο 98ο Σύνταγμα του συνταγματάρχη Γιόζεφ Ζάλμινγκερ. Το ξημέρωμα της 16ης Αυγούστου, 100 άνδρες του 12ου λόχου με επικεφαλής τον υπολοχαγό Ρέζερ, οπλισμένοι με όλμους, πολυβόλα, χειροβομβίδες και αυτόματα όπλα, περικύκλωσαν το χωριό. Η τελευταία εντολή που πήραν από το Ρέζερ, σύμφωνα με μαρτυρία ενός από τους στρατιώτες, ήταν να μην αφήσουν τίποτα όρθιο. Οι άντρες της Βέρμαχτ εκτέλεσαν κατά γράμμα την εντολή. Οι στρατιώτες σκότωναν όποιον έβρισκαν μπροστά τους ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας. Έμπαιναν στα σπίτια των αιφνιδιασμένων χωρικών και ξεκλήριζαν ολόκληρες οικογένειες. Χαρακτηριστικό είναι ότι 20 οικογένειες ξεκληρίστηκαν μέχρις ενός.
Επί 9 ώρες οι Γερμανοί σκότωναν, βίαζαν, έκαιγαν και κατέστρεφαν ότι υπήρχε στο διάβα τους. Όταν αποχώρησαν είχαν αφήσει πίσω τους 317 νεκρούς, μεταξύ των οποίων 97 νήπια και παιδιά μέχρι 15 χρονών και 119 γυναίκες. Η σφαγή έγινε μια μέρα μετά το πανηγύρι του χωριού για τη γιορτή της κοιμήσεως της Παρθένου Μαρίας. Ο επικεφαλής των δολοφόνων, ταγματάρχης Φάλνερ, εκτελέστηκε αργότερα στη Σερβία από παρτιζάνους αντάρτες του στρατάρχη Τίτο. Για τον υπολοχαγό Κόβιακ δεν υπάρχουν πληροφορίες.
Ο επικεφαλής Μέραρχος των Ναζί στα Ιωάννινα, Χούμπερτ Λαντς, παραπέμφθηκε και δικάσθηκε στη συνακόλουθη της Δίκης της Νυρεμβέργης γνωστή ως "Δίκη των ομήρων" (Hostages Trial) ή Δίκη του Λιστ ως εγκληματίας πολέμου, το 1947, και καταδικάστηκε σε 12 έτη κάθειρξης. Ωστόσο αφέθηκε ελεύθερος το 1951. Ο Λαντς κατά τη δεκαετία του 1970 έλαβε μέρος σε τηλεοπτική συζήτηση με το γνωστό από τη δράση του στην κατεχόμενη Ελλάδα Βρετανό στρατιωτικό Κρις Γουντχάους στην τηλεόραση της Κολωνίας σχετικά με το μέλλον της Ευρώπης. Πολιτική αγωγή και μάρτυρας κατηγορίας στο δικαστήριο της Νυρεμβέργης ήταν ο Στέφανος Παππάς, με δικηγόρο τον καθηγητή Πανεπιστημίου Ιωάννη Σιόντη, ως εκπρόσωπο του Ελληνικού Κράτους Στο μνημόσυνο παραβρέθηκε σαν εκπρόσωπος της Γερμανικής Κυβέρνησης η επικεφαλής του Προξενικού Γραφειου της στην Θεσσαλονίκη.
Κατέθεσε στεφάνι στο μνημείο των θυμάτων , υποκλίθηκε και επανέλαβε το χιλιοειπωμένο ΛΥΠΑΜΑΙ Κάποια στιγμή την πλησίασα. Της είπα ότι είμαι Καλαβρυτινός νομικός . Της υπενθυμησα ότι κατα το ποινικό δίκαιο η λεκτική έκφραση , λύπης , ή μεταμέλειας ακόμη και ομολογίας του εγκλήματος από τον θύτη δεν εξαλείφει το αξιόποινο της πράξης του και δεν συνεπάγεται την αποκατάσταση των συνεπειών του. Και πολύ περισσότερο, όταν εγκληματίας είναι ένα ολοκληρο κράτος, που χάριν της επεκτατικής βουλημίας του έσπειρε παντού τον όλεθρο , την καταστροφή και κατακρεούργησε την ανθρώπινη υπόσταση . Αυτο το κράτος, έχει το στίγμα του εγκληματία της ανθρωπότητας .
Δεν ξέρω κατα πόσον σήμερα, υπάρχουν πολίτες του που δεν αντέχουν το βάρος του στίγματος . Αν υπάρχουν τέτοιοι , ας μας αναλύσουν με πολλές λέξεις και όχι με ένα sorry, τι τους κάνει να νιώθουν στιγματισμένοι και ας μας πούν τι έχουν πράξει για να αποδείξουν την ειλικρίνεια των αισθημάτων τους.

ΤΑΚΗΣ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ
Δικηγόρος