Στο Συνέδριο της ΚΕΔΕ μίλησε ο Δήμαρχος Καλαβρύτων κ. Αθανάσιος Παπαδόπουλος, ως Πρόεδρος της ΠΕΔ Δυτικής Ελλάδος, παρουσία του Υπουργού κ....
Στο Συνέδριο της ΚΕΔΕ μίλησε ο Δήμαρχος Καλαβρύτων κ. Αθανάσιος Παπαδόπουλος, ως Πρόεδρος της ΠΕΔ Δυτικής Ελλάδος, παρουσία του Υπουργού κ. Βορίδη, του συνόλου των εκπροσών των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων και το Δημάρχων.
Ο κ. Παπαδόπουλος επισήμανε στην ομιλία του οτι: " ο πρώτος βαθμός αυτοδιοίκησης έχει οδηγηθεί σε πρωτοφανή θεσμική υποβάθμιση, με μπαράζ μεταφοράς αρμοδιοτήτων χωρίς πόρους—πρακτική που είναι αντισυνταγματική και έχει κριθεί παράνομη από το ΣτΕ." συμπληρώνοντας οτι "Παραμένει η επικάλυψη αρμοδιοτήτων με την Περιφέρεια, όπου έχουμε τις Περιφέρειες να ασφαλτοστρώνουν ακόμα και μέσα στα χωριά, παρακάμπτοντας τους Δήμους. Και αυτό γιατί και για τον β’ βαθμό Αυτοδιοίκησης δεν έγινε τίποτα από τα υπεσχημένα. Δεν αποκεντρώθηκαν ποτέ οι αρμοδιότητες σε παιδεία, υγεία, αστυνομία. Επομένως καταλήξαμε στο σημείο ο εκάστοτε Περιφερειάρχης να μην κάνει τίποτα άλλο παρά να είναι προϊστάμενος των Δημάρχων. Και να διαιωνίζεται το σύστημα των παρεμβάσεων των βουλευτών και των κοινοταρχών σε βάρος της αυτοδιοικητικής λειτουργίας. Συνεχίζεται το καπέλωμα στη διαχείριση όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων, αφού η συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης στη διαχείριση του ΕΣΠΑ, του Tαμείου Ανάκαμψης και των άλλων επενδυτικών ταμείων είναι μόνο γνωμοδοτικού χαρακτήρα."
και κατέληξε: "Η αντιμετώπιση των κρίσιμων ζητημάτων που διανύουμε στην τρέχουσα περίοδο απαιτεί σύγχρονη, θεσμικά ενισχυμένη, επαρκώς στελεχωμένη και αναλόγως χρηματοδοτούμενη Αυτοδιοίκηση. Έχουμε αποδείξει σε όλες τις πρόσφατες κρίσεις που αντιμετωπίσαμε, ότι η Αυτοδιοίκηση έχει την πολιτική βούληση και την δυναμική, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να αντισταθμίζει τα προβλήματα βρίσκοντας άμεσες λύσεις αλλά θα πρέπει να αναγνωριστεί ως ισότιμος εταίρος στο σύστημα διακυβέρνησης για να επιτελέσει το ρόλο της."
"Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της πολυδιαφημισμένης μεταρρύθμισης για την «πολυεπίπεδη διακυβέρνηση»; Περιμένουμε την απόδοση του ΕΝΦΙΑ, τοπικές πολιτικές φορολόγησης και δημοσιονομική αποκέντρωση. Δίκαιη Κατανομή, αναλογικότητα και επικέντρωση πόρων και επενδύσεων. Είναι σαφές ότι πόροι και χρηματοδοτήσεις πρέπει να κατανέμονται με κριτήρια χωρικής ισότητας, χωροταξικά, γεωγραφικά, πληθυσμιακά, οικολογικά, ενεργειακά και με σεβασμό στις αρχές της αναλογικότητας και της επικουρικότητας. Σε εκκρεμότητα βρίσκονται μείζονος σημασίας παρεμβάσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιφέρειας, όπως η χωροταξική μεταρρύθμιση όπου μόλις τώρα ξεκινά η κατάρτιση Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, αλλά και η αναγκαία αναθεώρηση του εθνικού και περιφερειακού πλαισίου για ΑΠΕ, θαλάσσια χωροταξία, τα σχέδια διαχείρισης υδάτων κ.ά.
Το τεράστιο πρόβλημα της δημογραφικής ύφεσης είναι μια κρίσιμη παράμετρος. Τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής είναι ανησυχητικά, σε συνδυασμό με την αστυφιλία και την συνεχιζόμενη ερημοποίηση των απομακρυσμένων αγροτικών περιοχών. Και εκεί μείναμε στα λόγια. Μόνο παρεμβάσεις-ασπιρίνες αν μπορούμε να ονομάσουμε έτσι τούς αλλοδαπούς εποχιακούς εργάτες και ουσιαστικά κίνητρα για τούς νέους ανθρώπους μηδέν! Χρειαζόμαστε άμεσα μια άλλη προοπτική, με πριμοδότηση των ενεργειακών κοινοτήτων των ΟΤΑ, κατασκευή υποσταθμών της ΔΕΔΔΗΕ και στήριξη των ορεινών κοινοτήτων, των αγροτών και κτηνοτρόφων μας.
Να δοθεί έκτακτη στήριξη προς τους ΟΤΑ για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους.
Περισσότερα ενεργειακά οφέλη για τους Δήμους, άμεση χορήγηση όρων σύνδεσης σε ενεργειακά έργα ΟΤΑ, τριπλασιασμό των ποσοστών που αποδίδονται στους ΟΤΑ από ενεργειακές επενδύσεις στην περιοχή τους και έκτακτη στήριξη για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους σε Δήμους και ΔΕΥΑ, με θέσπιση ειδικού τιμολογίου, ειδικά σήμερα με το τεράστιο κύμα κερδοσκοπίας και υπερκερδών στην αγορά ενέργειας.
Έχει οδηγηθεί ο πρώτος βαθμός αυτοδιοίκησης σε πρωτοφανή θεσμική υποβάθμιση, με μπαράζ μεταφοράς αρμοδιοτήτων χωρίς πόρους—πρακτική που είναι αντισυνταγματική και έχει κριθεί παράνομη από το ΣτΕ.
Παραμένει η επικάλυψη αρμοδιοτήτων με την Περιφέρεια, όπου έχουμε τις Περιφέρειες να ασφαλτοστρώνουν ακόμα και μέσα στα χωριά, παρακάμπτοντας τους Δήμους.
Και αυτό γιατί και για τον β’ βαθμό Αυτοδιοίκησης δεν έγινε τίποτα από τα υπεσχημένα. Δεν αποκεντρώθηκαν ποτέ οι αρμοδιότητες σε παιδεία, υγεία, αστυνομία. Επομένως καταλήξαμε στο σημείο ο εκάστοτε Περιφερειάρχης να μην κάνει τίποτα άλλο παρά να είναι προϊστάμενος των Δημάρχων. Και να διαιωνίζεται το σύστημα των παρεμβάσεων των βουλευτών και των κοινοταρχών σε βάρος της αυτοδιοικητικής λειτουργίας.
Συνεχίζεται το καπέλωμα στη διαχείριση όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων, αφού η συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης στη διαχείριση του ΕΣΠΑ, του Tαμείου Ανάκαμψης και των άλλων επενδυτικών ταμείων είναι μόνο γνωμοδοτικού χαρακτήρα.
Δεν καταφέραμε να αντιστρέψουμε τον χρόνιο υποβιβασμό μας σε φορέα δεύτερης κατηγορίας, όπου στην πλειοψηφία των Δήμων δεν αναγνωρίστηκε η επάρκεια και δεν δόθηκε ποτέ η αναγκαία τεχνική στήριξη να διαχειριστούμε αυτοτελώς τους επενδυτικούς πόρους.
Αντίστοιχα φθίνουσα είναι η πορεία των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων που θα έπρεπε να είναι το στρατηγικό επιτελικό όργανο της Αυτοδιοίκησης, όπως επανειλημμένα λειτούργησε στο παρελθόν σε κομβικές για την αναδιάρθρωση του θεσμού μας περιόδους. Όμως με τις αποχωρήσεις στελεχών και παραμένοντας χωρίς προσλήψεις εξειδικευμένου προσωπικού επί 30 χρόνια, δεν έχουν το δυναμικό, τους πόρους και τη θεσμική αναγνώριση για να επιτελέσουν τον ρόλο τους. Επιπλέον δεν υπάρχει ένας κεντρικός σχεδιασμός για την αναβάθμιση της λειτουργίας τους, σε συνεργασία και με την ΕΕΤΑΑ στην τεχνική υποστήριξη των Δήμων...
...Πάνω από όλα οφείλουμε να αναγνωρίσουμε το γεγονός ότι βασικές κεντρικές και περιφερειακές πολιτικές δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα και να εργαστούμε για να διορθώσουμε τις αστοχίες. Όχι μόνο εμείς οι αυτοδιοικητικοί, αλλά όσοι έχουν τη μείζονα ευθύνη για την πορεία της χώρας.
Και αυτό γιατί υπάρχουν οι πόροι και τα εργαλεία να ανταπεξέλθουμε. Υπάρχουν σημαντικές χρηματοδοτικές ευκαιρίες που προέρχονται από τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις των 72 δισ. ευρώ οι οποίες κατευθύνονται στη χώρα μέχρι το 2030, γεγονός το οποίο αποτελεί αναμφισβήτητη εθνική επιτυχία που δεν πρέπει να πάει χαμένη.
Επομένως το στοίχημα από δω και μπρος είναι η αξιοποίηση των πόρων να αποβεί στον βαθμό που μας αναλογεί και υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκηση και των τοπικών κοινωνιών που εκπροσωπούμε και που θέλουν να αλλάξουν πρότυπο λειτουργίας και οικονομίας, σε πιο πράσινη, κοινωνική και ισότιμη κατεύθυνση για να μην βρεθούν στο περιθώριο των μεγάλων μετασχηματισμών.
Συγκεκριμένα με βάση τα κυρίαρχα επιτελικά ζητήματα και εκκρεμότητες που χρονίζουν προτείνουμε
1. Οι βασικές μεταρρυθμίσεις υπέρ της αυτοδιοίκησης έχουν παγώσει
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της πολυδιαφημισμένης μεταρρύθμισης για την «πολυεπίπεδη διακυβέρνηση»; Δεν κατατέθηκε ποτέ σε διαβούλευση.
Τι έγινε με την πολιτική απλούστευσης και προτυποποίησης των διαδικασιών των ΟΤΑ;
Επρόκειτο για τη μεταρρύθμιση-αιχμής του Υπουργείου Εσωτερικών. Πότε θα ολοκληρωθεί το εγχείρημα; Πότε τα συμπεράσματά του έργου θα ενσωματωθούν στις λειτουργίες των υπηρεσιών μας και θα διευκολύνουν το έργο μας , ερωτώ ;
Αγαπητοί σύνεδροι, το όραμα της χώρας δεν είναι και δεν μπορεί να είναι μια δήθεν εξαγγελλόμενη επιτελική λειτουργία του κράτους, η οποία στην πράξη αναπαράγει την κατεστημένη συγκεντρωτική διακυβέρνηση.
Μια διακυβέρνηση που ασκεί τον απόλυτο έλεγχο σε όλες τις χρηματοδοτήσεις.
Ένα κέντρο από το οποίο εξαρτώνται όλα τα επίπεδα διοίκησης μέχρι και στα έργα τοπικών αναπλάσεων και στις ασφαλτοστρώσεις.
Και να υπενθυμίσω τι συνέβη και με την πρόσφατη διάλυση των Φορέων Διαχείρισης των προστατευομένων περιοχών της χώρας . Δημιουργήθηκε ένας κεντρικός φορέας, μακριά από το πεδίο, απωλέσθηκε η άμεση τοπική γνώση και όλοι ανησυχούμε έντονα για το μέλλον των περιοχών μας και την βούληση του κέντρου, για την μελλοντική τους αξιοποίηση. Τι ακριβώς θα σημαίνει αυτό, όταν οι πόροι που διατίθενται είναι ελάχιστοι.
Αυτό σίγουρα δεν είναι το επιτελικό κράτος που ορισμένες πλευρές ευαγγελίζονται και προβάλλουν.
Και κανένα κράτος δεν μπορεί να είναι επιτελικό, λειτουργικό, δημοκρατικό και δίκαιο όταν εξωθεί την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε δεύτερο ρόλο, σε ρόλο κομπάρσου, για να μην πω σε ρόλο επαίτη.
2. Οικονομική Αυτοτέλεια.
Περιμένουμε την απόδοση του ΕΝΦΙΑ, τοπικές πολιτικές φορολόγησης και δημοσιονομική αποκέντρωση.
Δίκαιη Κατανομή, αναλογικότητα και επικέντρωση πόρων και επενδύσεων. Είναι σαφές ότι πόροι και χρηματοδοτήσεις πρέπει να κατανέμονται με κριτήρια χωρικής ισότητας, χωροταξικά, γεωγραφικά, πληθυσμιακά, οικολογικά, ενεργειακά και με σεβασμό στις αρχές της αναλογικότητας και της επικουρικότητας.
Στις προτάσεις της ΚΕΔΕ-ΕΕΤΑΑ θα πρέπει να προσμετρηθεί στα κριτήρια και η έκταση των δικτύων που συντηρεί ένας Δήμος της περιφέρειας.
Τόνισα στο συνέδριο της Θεσσαλονίκης ότι αναμένουμε να γίνει το ουσιαστικό βήμα φέτος με την μεταρρύθμιση των ΚΑΠ: Δήμοι της πατρίδας μας που είναι εκτατικοί (ένα εκατομμύριο στρέμματα), ορεινοί, με μείωση πληθυσμού, χωρίς έσοδα, με προβλήματα από θεομηνίες, κλιματική αλλαγή, ξηρασία, χωρίς ΕΥΔΑΠ, που επιβαρύνονται για όλα τα δίκτυα υποδομών.
Είναι παράλογο να τιμωρούνται με κύριο κριτήριο κατανομής το πληθυσμιακό και να λαμβάνουν λιγότερα από τους ΚΑΠ.
Γνωρίζετε τα δεδομένα, αδυνατούμε να αντεπεξέλθουμε, διορθώστε την κατάσταση.
3. Σε εκκρεμότητα βρίσκονται μείζονος σημασίας παρεμβάσεις για τη βιώσιμη ανάπτυξη της περιφέρειας, όπως η χωροταξική μεταρρύθμιση όπου μόλις τώρα ξεκινά η κατάρτιση Τοπικών Χωρικών Σχεδίων, αλλά και η αναγκαία αναθεώρηση του εθνικού και περιφερειακού πλαισίου για ΑΠΕ, θαλάσσια χωροταξία, τα σχέδια διαχείρισης υδάτων κ.ά.
4. Το τεράστιο πρόβλημα της δημογραφικής ύφεσης είναι μια κρίσιμη παράμετρος. Τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής είναι ανησυχητικά, σε συνδυασμό με την αστυφιλία και την συνεχιζόμενη ερημοποίηση των απομακρυσμένων αγροτικών περιοχών . Και εκεί μείναμε στα λόγια .Μόνο παρεμβάσεις-ασπιρίνες αν μπορούμε να ονομάσουμε έτσι τούς αλλοδαπούς εποχιακούς εργάτες και ουσιαστικά κίνητρα για τούς νέους ανθρώπους μηδέν !!!!
Έγινε μια απογραφή, έτσι για να γίνει, χωρίς ερμηνεία, χωρίς αιτιολόγηση και χωρίς καμία επεξήγηση.
Μια απογραφή-φιάσκο όπου δεν έχουμε ακριβή εικόνα του τι συμβαίνει στην περιφέρεια, πώς και γιατί έχουμε 30% μείωση πληθυσμού στις κοινότητες, γιατί δεν έγινε ουσιαστικά απογραφή στην περιφέρεια και στα ορεινά.
Και ποιο είναι το αποτέλεσμα της απογραφής; Μείναμε στην βολική ανακατανομή των βουλευτικών εδρών; Και τι απογράφηκε; Μόνο κατοίκους απέγραψαν;
Τις υπηρεσίες, το επίπεδο των υπηρεσιών και υποδομών το κατέγραψαν;
Έχουμε να αντιμετωπίσουμε στη Δυτική Ελλάδα και ειδικά στην ενδοχώρα και στα ορεινά-- στα Καλάβρυτα, στην ορεινή Ηλεία, στο Θέρμο και στην Ναυπακτία :
Την διάλυση των υποδομών, την υποβάθμιση των υπηρεσιών σε όλη την ενδοχώρα. Το κλείσιμο τραπεζικών καταστημάτων, φαρμακείων , ταχυδρομείων, ακόμη και αυτών των παραδοσιακών καφενείων που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στα έξοδα συντήρησης. Όλα αυτά καθιστούν αδύνατη την παραμονή του πληθυσμού.
Είμαστε η τελευταία χώρα στην Ευρώπη που δεν έχει αναλάβει καμία πρωτοβουλία, δεν έχει δείξει καμία αρωγή σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές.
Να δούμε τι γίνεται στην Ιταλία, στην Γαλλία ,τα κίνητρα που δίνει η Ισπανία. Να μιμηθούμε το στρατηγικό σχέδιο που υλοποιεί η Κύπρος για τις 115 κοινότητες του όρους Τρόοδος.
Ακούμε ότι επίκειται νομοσχέδιο που να κατοχυρώνει την ορεινότητα, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα. Το επικροτούμε, είναι ένα απαραίτητο βήμα. Ελπίζουμε να καταρτιστεί άμεσα σοβαρή εθνική στρατηγική για την επιβίωση των ορεινών περιοχών.
Προτείνουμε να οργανώσουμε μαζί με την ΚΕΔΕ ειδικό επιστημονικό συνέδριο για το θέμα.
5. Η απειλή των κυρώσεων, αν και είμαστε χωρίς τεχνική στήριξη
Έρχονται οι ευρωπαϊκές οδηγίες με καθυστέρηση, προς κύρωση στη Βουλή και το μόνο που κάνουν οι κυβερνώντες είναι να προσθέτουν ρήτρες κυρώσεων και ποινές εξαίρεσης από μελλοντικές χρηματοδοτήσεις για τους Δήμους που δεν καταφέρνουν να συμμορφωθούν εγκαίρως , όπως με τα σχέδια μείωσης εκπομπών, με το φόρο ταφής και ούτω καθεξής.
Πρέπει να καταργηθεί τώρα ο Φόρος Ταφής. Είναι κεντρική ευθύνη του κράτους να ολοκληρωθούν οι υποδομές επεξεργασίας απορριμμάτων !!!!
6. Ενεργειακή πολιτική.
Επί χρόνια φτιάχτηκε μια ενεργειακή πολιτική για λίγους, με υποδομές φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή, με μηδαμινά οφέλη, αποκλεισμό των ΟΤΑ από ΑΠΕ και ενεργειακά δίκτυα και με συγκέντρωση της ισχύος στα χέρια λίγων.
Αποτέλεσμα, η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα, παρά τα αδιαμφισβήτητα προτερήματα της χώρας, συμμετέχει και ωφελείται από ελάχιστα έως καθόλου από την ενεργειακή μετάβαση.
Χρειαζόμαστε άμεσα μια άλλη προοπτική, με πριμοδότηση των ενεργειακών κοινοτήτων των ΟΤΑ, κατασκευή υποσταθμών της ΔΕΔΔΗΕ και στήριξη των ορεινών κοινοτήτων, των αγροτών και κτηνοτρόφων μας.
- Να δοθεί έκτακτη στήριξη προς τους ΟΤΑ για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους.
- Περισσότερα ενεργειακά οφέλη για τους Δήμους, άμεση χορήγηση όρων σύνδεσης σε ενεργειακά έργα ΟΤΑ, τριπλασιασμό των ποσοστών που αποδίδονται στους ΟΤΑ από ενεργειακές επενδύσεις στην περιοχή τους και έκτακτη στήριξη για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους σε Δήμους και ΔΕΥΑ, με θέσπιση ειδικού τιμολογίου, ειδικά σήμερα με το τεράστιο κύμα κερδοσκοπίας και υπερκερδών στην αγορά ενέργειας.
- Προτείναμε ως ΠΕΔ να αναλάβει η ΚΕΔΕ την διαμόρφωση ενός σύνθετου δείκτη ενεργειακής επιβάρυνσης για κάθε Δήμο με βάση τις διαφορετικές ανάγκες ηλεκτροδότησης που έχει, διαχωρίζοντας ανά κατηγορία ηλεκτροδοτούμενης δραστηριότητας (κτήρια, οδοφωτισμός) και κρίσιμες υποδομές (όπως π.χ. αντλιοστάσια, αντιπλημμυρικά). Ο δείκτης αυτός να αποτελέσει τη βάση για την πιο δίκαιη και αναλογική ενίσχυση των Δήμων για την υλοποίηση έργων εξοικονόμησης.
- Οι πιο ενεργοβόροι Δήμοι να υπαχθούν άμεσα σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης με κλιμάκωση του ποσοστού χρηματοδότησης βάσει του ηλεκτρικού φορτίου που απαιτείται αναλογικά για τη λειτουργία κρίσιμων υποδομών.
Αν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση η κατάληξη είναι οφθαλμοφανής. Οι Δήμοι θα χρεοκοπήσουν υπό το μη διαχειρίσιμο βάρος του ενεργειακού κόστους.
7. Πληθωρισμός-Ανατιμήσεις
Το ζήτημα των ανατιμήσεων που απειλεί άμεσα την οικονομική βιωσιμότητα των Δήμων, σε ζωτικές λειτουργίες τους και σε δαπάνες όπως τα καύσιμα, τα οικοδομικά υλικά, τα τιμολόγια ρεύματος, οι δαπάνες κοινωνικής αλληλεγγύης κ.α.
8. Δίκαιη μετάβαση στις παγκόσμιες μεταβολές για την Δυτική Ελλάδα.
Για την άρση των ανισοτήτων που προϋπήρχαν και τώρα διευρύνονται από την ενεργειακή και κλιματική κρίση ελάχιστα έχουν γίνει.
Συμφωνούμε στην λήψη μέτρων εξοικονόμησης και στην προσαρμογή για το Κλίμα. Πρέπει να μοιραστούν δίκαια το οφέλη και να στηριχτούν οι ασθενέστεροι και όσοι βιώνουν τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης.
Απαιτούνται αναπτυξιακές παρεμβάσεις στις περιοχές που βιώνουν τη μακροπρόθεσμη κατάρρευση μετά από τις φυσικές καταστροφές, όπως γίνεται τώρα στη Βόρεια Εύβοια και όπως συνέβη στην Ηλεία και ορεινή Αιγιάλεια αλλά δεν υπήρξε ποτέ αναπτυξιακή παρέμβαση.
Κλείνοντας. Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Η αντιμετώπιση των κρίσιμων ζητημάτων που διανύουμε στην τρέχουσα περίοδο απαιτεί σύγχρονη, θεσμικά ενισχυμένη, επαρκώς στελεχωμένη και αναλόγως χρηματοδοτούμενη Αυτοδιοίκηση.
Έχουμε αποδείξει σε όλες τις πρόσφατες κρίσεις που αντιμετωπίσαμε, ότι η Αυτοδιοίκηση έχει την πολιτική βούληση και την δυναμική, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να αντισταθμίζει τα προβλήματα βρίσκοντας άμεσες λύσεις αλλά θα πρέπει να αναγνωριστεί ως ισότιμος εταίρος στο σύστημα διακυβέρνησης για να επιτελέσει το ρόλο της."
Παραμένει η επικάλυψη αρμοδιοτήτων με την Περιφέρεια, όπου έχουμε τις Περιφέρειες να ασφαλτοστρώνουν ακόμα και μέσα στα χωριά, παρακάμπτοντας τους Δήμους.
Και αυτό γιατί και για τον β’ βαθμό Αυτοδιοίκησης δεν έγινε τίποτα από τα υπεσχημένα. Δεν αποκεντρώθηκαν ποτέ οι αρμοδιότητες σε παιδεία, υγεία, αστυνομία. Επομένως καταλήξαμε στο σημείο ο εκάστοτε Περιφερειάρχης να μην κάνει τίποτα άλλο παρά να είναι προϊστάμενος των Δημάρχων. Και να διαιωνίζεται το σύστημα των παρεμβάσεων των βουλευτών και των κοινοταρχών σε βάρος της αυτοδιοικητικής λειτουργίας.
Συνεχίζεται το καπέλωμα στη διαχείριση όλων των χρηματοδοτικών εργαλείων, αφού η συμμετοχή της Αυτοδιοίκησης στη διαχείριση του ΕΣΠΑ, του Tαμείου Ανάκαμψης και των άλλων επενδυτικών ταμείων είναι μόνο γνωμοδοτικού χαρακτήρα.
Δεν καταφέραμε να αντιστρέψουμε τον χρόνιο υποβιβασμό μας σε φορέα δεύτερης κατηγορίας, όπου στην πλειοψηφία των Δήμων δεν αναγνωρίστηκε η επάρκεια και δεν δόθηκε ποτέ η αναγκαία τεχνική στήριξη να διαχειριστούμε αυτοτελώς τους επενδυτικούς πόρους.
Αντίστοιχα φθίνουσα είναι η πορεία των Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων που θα έπρεπε να είναι το στρατηγικό επιτελικό όργανο της Αυτοδιοίκησης, όπως επανειλημμένα λειτούργησε στο παρελθόν σε κομβικές για την αναδιάρθρωση του θεσμού μας περιόδους. Όμως με τις αποχωρήσεις στελεχών και παραμένοντας χωρίς προσλήψεις εξειδικευμένου προσωπικού επί 30 χρόνια, δεν έχουν το δυναμικό, τους πόρους και τη θεσμική αναγνώριση για να επιτελέσουν τον ρόλο τους. Επιπλέον δεν υπάρχει ένας κεντρικός σχεδιασμός για την αναβάθμιση της λειτουργίας τους, σε συνεργασία και με την ΕΕΤΑΑ στην τεχνική υποστήριξη των Δήμων...
...Πάνω από όλα οφείλουμε να αναγνωρίσουμε το γεγονός ότι βασικές κεντρικές και περιφερειακές πολιτικές δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα και να εργαστούμε για να διορθώσουμε τις αστοχίες. Όχι μόνο εμείς οι αυτοδιοικητικοί, αλλά όσοι έχουν τη μείζονα ευθύνη για την πορεία της χώρας.
Και αυτό γιατί υπάρχουν οι πόροι και τα εργαλεία να ανταπεξέλθουμε. Υπάρχουν σημαντικές χρηματοδοτικές ευκαιρίες που προέρχονται από τις ευρωπαϊκές χρηματοδοτήσεις των 72 δισ. ευρώ οι οποίες κατευθύνονται στη χώρα μέχρι το 2030, γεγονός το οποίο αποτελεί αναμφισβήτητη εθνική επιτυχία που δεν πρέπει να πάει χαμένη.
Επομένως το στοίχημα από δω και μπρος είναι η αξιοποίηση των πόρων να αποβεί στον βαθμό που μας αναλογεί και υπέρ της τοπικής αυτοδιοίκηση και των τοπικών κοινωνιών που εκπροσωπούμε και που θέλουν να αλλάξουν πρότυπο λειτουργίας και οικονομίας, σε πιο πράσινη, κοινωνική και ισότιμη κατεύθυνση για να μην βρεθούν στο περιθώριο των μεγάλων μετασχηματισμών.
1. Οι βασικές μεταρρυθμίσεις υπέρ της αυτοδιοίκησης έχουν παγώσει
Ποιο ήταν το αποτέλεσμα της πολυδιαφημισμένης μεταρρύθμισης για την «πολυεπίπεδη διακυβέρνηση»; Δεν κατατέθηκε ποτέ σε διαβούλευση.
Τι έγινε με την πολιτική απλούστευσης και προτυποποίησης των διαδικασιών των ΟΤΑ;
Επρόκειτο για τη μεταρρύθμιση-αιχμής του Υπουργείου Εσωτερικών. Πότε θα ολοκληρωθεί το εγχείρημα; Πότε τα συμπεράσματά του έργου θα ενσωματωθούν στις λειτουργίες των υπηρεσιών μας και θα διευκολύνουν το έργο μας , ερωτώ ;
Αγαπητοί σύνεδροι, το όραμα της χώρας δεν είναι και δεν μπορεί να είναι μια δήθεν εξαγγελλόμενη επιτελική λειτουργία του κράτους, η οποία στην πράξη αναπαράγει την κατεστημένη συγκεντρωτική διακυβέρνηση.
Μια διακυβέρνηση που ασκεί τον απόλυτο έλεγχο σε όλες τις χρηματοδοτήσεις.
Ένα κέντρο από το οποίο εξαρτώνται όλα τα επίπεδα διοίκησης μέχρι και στα έργα τοπικών αναπλάσεων και στις ασφαλτοστρώσεις.
Και να υπενθυμίσω τι συνέβη και με την πρόσφατη διάλυση των Φορέων Διαχείρισης των προστατευομένων περιοχών της χώρας . Δημιουργήθηκε ένας κεντρικός φορέας, μακριά από το πεδίο, απωλέσθηκε η άμεση τοπική γνώση και όλοι ανησυχούμε έντονα για το μέλλον των περιοχών μας και την βούληση του κέντρου, για την μελλοντική τους αξιοποίηση. Τι ακριβώς θα σημαίνει αυτό, όταν οι πόροι που διατίθενται είναι ελάχιστοι.
Αυτό σίγουρα δεν είναι το επιτελικό κράτος που ορισμένες πλευρές ευαγγελίζονται και προβάλλουν.
Και κανένα κράτος δεν μπορεί να είναι επιτελικό, λειτουργικό, δημοκρατικό και δίκαιο όταν εξωθεί την Τοπική Αυτοδιοίκηση σε δεύτερο ρόλο, σε ρόλο κομπάρσου, για να μην πω σε ρόλο επαίτη.
2. Οικονομική Αυτοτέλεια.
Περιμένουμε την απόδοση του ΕΝΦΙΑ, τοπικές πολιτικές φορολόγησης και δημοσιονομική αποκέντρωση.
Δίκαιη Κατανομή, αναλογικότητα και επικέντρωση πόρων και επενδύσεων. Είναι σαφές ότι πόροι και χρηματοδοτήσεις πρέπει να κατανέμονται με κριτήρια χωρικής ισότητας, χωροταξικά, γεωγραφικά, πληθυσμιακά, οικολογικά, ενεργειακά και με σεβασμό στις αρχές της αναλογικότητας και της επικουρικότητας.
Στις προτάσεις της ΚΕΔΕ-ΕΕΤΑΑ θα πρέπει να προσμετρηθεί στα κριτήρια και η έκταση των δικτύων που συντηρεί ένας Δήμος της περιφέρειας.
Τόνισα στο συνέδριο της Θεσσαλονίκης ότι αναμένουμε να γίνει το ουσιαστικό βήμα φέτος με την μεταρρύθμιση των ΚΑΠ: Δήμοι της πατρίδας μας που είναι εκτατικοί (ένα εκατομμύριο στρέμματα), ορεινοί, με μείωση πληθυσμού, χωρίς έσοδα, με προβλήματα από θεομηνίες, κλιματική αλλαγή, ξηρασία, χωρίς ΕΥΔΑΠ, που επιβαρύνονται για όλα τα δίκτυα υποδομών.
Είναι παράλογο να τιμωρούνται με κύριο κριτήριο κατανομής το πληθυσμιακό και να λαμβάνουν λιγότερα από τους ΚΑΠ.
Γνωρίζετε τα δεδομένα, αδυνατούμε να αντεπεξέλθουμε, διορθώστε την κατάσταση.
4. Το τεράστιο πρόβλημα της δημογραφικής ύφεσης είναι μια κρίσιμη παράμετρος. Τα στοιχεία της τελευταίας απογραφής είναι ανησυχητικά, σε συνδυασμό με την αστυφιλία και την συνεχιζόμενη ερημοποίηση των απομακρυσμένων αγροτικών περιοχών . Και εκεί μείναμε στα λόγια .Μόνο παρεμβάσεις-ασπιρίνες αν μπορούμε να ονομάσουμε έτσι τούς αλλοδαπούς εποχιακούς εργάτες και ουσιαστικά κίνητρα για τούς νέους ανθρώπους μηδέν !!!!
Έγινε μια απογραφή, έτσι για να γίνει, χωρίς ερμηνεία, χωρίς αιτιολόγηση και χωρίς καμία επεξήγηση.
Μια απογραφή-φιάσκο όπου δεν έχουμε ακριβή εικόνα του τι συμβαίνει στην περιφέρεια, πώς και γιατί έχουμε 30% μείωση πληθυσμού στις κοινότητες, γιατί δεν έγινε ουσιαστικά απογραφή στην περιφέρεια και στα ορεινά.
Και ποιο είναι το αποτέλεσμα της απογραφής; Μείναμε στην βολική ανακατανομή των βουλευτικών εδρών; Και τι απογράφηκε; Μόνο κατοίκους απέγραψαν;
Τις υπηρεσίες, το επίπεδο των υπηρεσιών και υποδομών το κατέγραψαν;
Έχουμε να αντιμετωπίσουμε στη Δυτική Ελλάδα και ειδικά στην ενδοχώρα και στα ορεινά-- στα Καλάβρυτα, στην ορεινή Ηλεία, στο Θέρμο και στην Ναυπακτία :
Την διάλυση των υποδομών, την υποβάθμιση των υπηρεσιών σε όλη την ενδοχώρα. Το κλείσιμο τραπεζικών καταστημάτων, φαρμακείων , ταχυδρομείων, ακόμη και αυτών των παραδοσιακών καφενείων που αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στα έξοδα συντήρησης. Όλα αυτά καθιστούν αδύνατη την παραμονή του πληθυσμού.
Είμαστε η τελευταία χώρα στην Ευρώπη που δεν έχει αναλάβει καμία πρωτοβουλία, δεν έχει δείξει καμία αρωγή σε ορεινές και μειονεκτικές περιοχές.
Να δούμε τι γίνεται στην Ιταλία, στην Γαλλία ,τα κίνητρα που δίνει η Ισπανία. Να μιμηθούμε το στρατηγικό σχέδιο που υλοποιεί η Κύπρος για τις 115 κοινότητες του όρους Τρόοδος.
Ακούμε ότι επίκειται νομοσχέδιο που να κατοχυρώνει την ορεινότητα, όπως επιτάσσει το Σύνταγμα. Το επικροτούμε, είναι ένα απαραίτητο βήμα. Ελπίζουμε να καταρτιστεί άμεσα σοβαρή εθνική στρατηγική για την επιβίωση των ορεινών περιοχών.
Προτείνουμε να οργανώσουμε μαζί με την ΚΕΔΕ ειδικό επιστημονικό συνέδριο για το θέμα.
5. Η απειλή των κυρώσεων, αν και είμαστε χωρίς τεχνική στήριξη
Έρχονται οι ευρωπαϊκές οδηγίες με καθυστέρηση, προς κύρωση στη Βουλή και το μόνο που κάνουν οι κυβερνώντες είναι να προσθέτουν ρήτρες κυρώσεων και ποινές εξαίρεσης από μελλοντικές χρηματοδοτήσεις για τους Δήμους που δεν καταφέρνουν να συμμορφωθούν εγκαίρως , όπως με τα σχέδια μείωσης εκπομπών, με το φόρο ταφής και ούτω καθεξής.
Πρέπει να καταργηθεί τώρα ο Φόρος Ταφής. Είναι κεντρική ευθύνη του κράτους να ολοκληρωθούν οι υποδομές επεξεργασίας απορριμμάτων !!!!
6. Ενεργειακή πολιτική.
Επί χρόνια φτιάχτηκε μια ενεργειακή πολιτική για λίγους, με υποδομές φυσικού αερίου για ηλεκτροπαραγωγή, με μηδαμινά οφέλη, αποκλεισμό των ΟΤΑ από ΑΠΕ και ενεργειακά δίκτυα και με συγκέντρωση της ισχύος στα χέρια λίγων.
Αποτέλεσμα, η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην Ελλάδα, παρά τα αδιαμφισβήτητα προτερήματα της χώρας, συμμετέχει και ωφελείται από ελάχιστα έως καθόλου από την ενεργειακή μετάβαση.
Χρειαζόμαστε άμεσα μια άλλη προοπτική, με πριμοδότηση των ενεργειακών κοινοτήτων των ΟΤΑ, κατασκευή υποσταθμών της ΔΕΔΔΗΕ και στήριξη των ορεινών κοινοτήτων, των αγροτών και κτηνοτρόφων μας.
- Να δοθεί έκτακτη στήριξη προς τους ΟΤΑ για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους.
- Περισσότερα ενεργειακά οφέλη για τους Δήμους, άμεση χορήγηση όρων σύνδεσης σε ενεργειακά έργα ΟΤΑ, τριπλασιασμό των ποσοστών που αποδίδονται στους ΟΤΑ από ενεργειακές επενδύσεις στην περιοχή τους και έκτακτη στήριξη για την αντιμετώπιση του ενεργειακού κόστους σε Δήμους και ΔΕΥΑ, με θέσπιση ειδικού τιμολογίου, ειδικά σήμερα με το τεράστιο κύμα κερδοσκοπίας και υπερκερδών στην αγορά ενέργειας.
- Προτείναμε ως ΠΕΔ να αναλάβει η ΚΕΔΕ την διαμόρφωση ενός σύνθετου δείκτη ενεργειακής επιβάρυνσης για κάθε Δήμο με βάση τις διαφορετικές ανάγκες ηλεκτροδότησης που έχει, διαχωρίζοντας ανά κατηγορία ηλεκτροδοτούμενης δραστηριότητας (κτήρια, οδοφωτισμός) και κρίσιμες υποδομές (όπως π.χ. αντλιοστάσια, αντιπλημμυρικά). Ο δείκτης αυτός να αποτελέσει τη βάση για την πιο δίκαιη και αναλογική ενίσχυση των Δήμων για την υλοποίηση έργων εξοικονόμησης.
- Οι πιο ενεργοβόροι Δήμοι να υπαχθούν άμεσα σε χρηματοδοτικό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης με κλιμάκωση του ποσοστού χρηματοδότησης βάσει του ηλεκτρικού φορτίου που απαιτείται αναλογικά για τη λειτουργία κρίσιμων υποδομών.
Αν συνεχιστεί η ίδια κατάσταση η κατάληξη είναι οφθαλμοφανής. Οι Δήμοι θα χρεοκοπήσουν υπό το μη διαχειρίσιμο βάρος του ενεργειακού κόστους.
7. Πληθωρισμός-Ανατιμήσεις
Το ζήτημα των ανατιμήσεων που απειλεί άμεσα την οικονομική βιωσιμότητα των Δήμων, σε ζωτικές λειτουργίες τους και σε δαπάνες όπως τα καύσιμα, τα οικοδομικά υλικά, τα τιμολόγια ρεύματος, οι δαπάνες κοινωνικής αλληλεγγύης κ.α.
8. Δίκαιη μετάβαση στις παγκόσμιες μεταβολές για την Δυτική Ελλάδα.
Για την άρση των ανισοτήτων που προϋπήρχαν και τώρα διευρύνονται από την ενεργειακή και κλιματική κρίση ελάχιστα έχουν γίνει.
Συμφωνούμε στην λήψη μέτρων εξοικονόμησης και στην προσαρμογή για το Κλίμα. Πρέπει να μοιραστούν δίκαια το οφέλη και να στηριχτούν οι ασθενέστεροι και όσοι βιώνουν τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης.
Απαιτούνται αναπτυξιακές παρεμβάσεις στις περιοχές που βιώνουν τη μακροπρόθεσμη κατάρρευση μετά από τις φυσικές καταστροφές, όπως γίνεται τώρα στη Βόρεια Εύβοια και όπως συνέβη στην Ηλεία και ορεινή Αιγιάλεια αλλά δεν υπήρξε ποτέ αναπτυξιακή παρέμβαση.
Κλείνοντας. Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Η αντιμετώπιση των κρίσιμων ζητημάτων που διανύουμε στην τρέχουσα περίοδο απαιτεί σύγχρονη, θεσμικά ενισχυμένη, επαρκώς στελεχωμένη και αναλόγως χρηματοδοτούμενη Αυτοδιοίκηση.
Έχουμε αποδείξει σε όλες τις πρόσφατες κρίσεις που αντιμετωπίσαμε, ότι η Αυτοδιοίκηση έχει την πολιτική βούληση και την δυναμική, ενώ ταυτόχρονα μπορεί να αντισταθμίζει τα προβλήματα βρίσκοντας άμεσες λύσεις αλλά θα πρέπει να αναγνωριστεί ως ισότιμος εταίρος στο σύστημα διακυβέρνησης για να επιτελέσει το ρόλο της."
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.