Γράφει ο Νίκος Χρ. Παπακωνσταντόπουλος «Ζω εδώ (στην Ατλάντα), αλλά το μυαλό μου έχει μείνει εκεί, στο χωριό μας, στις αναμνήσεις μας, στις ...
«Ζω εδώ (στην Ατλάντα), αλλά το μυαλό μου έχει μείνει εκεί, στο χωριό μας, στις αναμνήσεις μας, στις παραδόσεις μας και στην αγνότητά μας», ήταν οι πρώτες κουβέντες του συγχωριανού μου Λειβαρτζινού Θόδωρου Καζαζάκη, σε μια πρόσφατη διαδικτυακή μας συνομιλία. Μου άνοιξε την καρδιά του και κουβέντα στην κουβέντα, έτρεξαν τα μάτια και των δυο μας από τα συναισθήματα. Γελάσαμε κιόλας, όμως, φέρνοντας στη μνήμη μας κοινές παιδικές ζαβολιές, σκανδαλιές και πονηριές, τις ιδιοτροπίες κάποιων δασκάλων μας, το ξέφρενο παιχνίδι στο προαύλιο του σχολείου και σε σχολικές εκδρομές και πολλά ακόμα.
Λάτρης της παράδοσης και ο Θόδωρος Καζαζάκης που ζει και προκόβει στη μακρινή Ατλάντα. Τα γονίδια των γονιών, βλέπετε, αφού και ο πατέρας του και πατέρας όλων μας, ο αξέχαστος μπάρμπα-Γιάννης Καζαζάκης, πρωταγωνιστούσε πάντα σε ό,τι είχε να κάνει με την παράδοση. Παράδοση το μαγαζί του και τα όργανα κάθε χρόνο της Πεντηκοστής (της Αγίας Τριάδος), που γιορτάζει το μοναστήρι μας και το χωριό πανηγυρίζει. Τριήμερος και τετραήμερος ο πανηγυρισμός, από τα απογεύματα μέχρι την άλλη μέρα το πρωί που έβγαινε ο ήλιος! Ασταμάτητο το τραγούδι και ξέφρενος ο χορός. Και ο οικοδεσπότης μπάρμπα-Γιάννης ακούραστος, όπως και όλο το χρόνο, πάντα με το χαμόγελο, τον καλό λόγο και το πολιτισμένο αστείο, που δεν έμενε απαρατήρητο. Συστρατευμένη σε όλη αυτή την πολυήμερη και κουραστική δραστηριότητα η οικογένειά του: Η γυναίκα του, η αξέχαστη Αγλαΐα, τα τέσσερα κορίτσια τους και ο Θόδωρος. Πόσων επιχειρηματιών χέρια άλλαξε μετά από τον μπάρμπα-Γιάννη αυτό το μαγαζί στο Λειβάρτζι, μα έμεινε ως τοπωνύμιο με το δικό του όνομα: «Στου Καζαζάκη»!
Και ναι, πατέρας όλων μας ο μπάρμπα-Γιάννης ο Καζαζάκης. Ποιος μπορεί να ξεχάσει το φίλεμα με μια-δυο καραμέλες σε κάθε παιδί που έμπαινε στο μαγαζί του. Ποιος μπορεί να ξεχάσει και τη σοκολάτα, να τη μοιραστούν δύο, τρία, τέσσερα ή πέντε αδέρφια. Και ποιος μπορεί να ξεχάσει που έβγαινε στην πόρτα, όταν «χάλαγε ο κόσμος» από τη βροχή και με τη φωνή και με τα νοήματα μας καλούσε μέσα στο μαγαζί του: «Ελάτε μέσα, ρε, να ξεκόψει λίγο! Θα πνιγείτε μέχρι να φτάστε σπίτια σας»!
«Η μάνα μου είχε μεγάλη ευλάβεια και αδυναμία και στο μοναστήρι μας και στο πανηγύρι μας και κρατάω πάντα αυτή της την παρακαταθήκη», μου έλεγε και μου ξανάλεγε ο Θόδωρος, και συνέχισε: «Θέλησα να δώσω “σάρκα και οστά”, να ζωντανέψω αυτή την παρακαταθήκη της και η ιδέα μου ήρθε ένα βράδυ που δεν μ’ έπαιρνε ο ύπνος. Γιατί, όπως σου είπα έχω μείνει εκεί: Στη Λειτουργία στο μοναστήρι, στο πανηγύρι μας, “στα ταβούλια” μας, το μπάρμπ’-Αλέξη και μετά απ’ αυτόν στο γιό του το Σταύρο, που γυρνώντας από την εκκλησία στο χωριό “το λάλαγαν” κοντά στον Καμουτσάρη με το μπάρμπα-Νάπο και τον Πάνο Μιχαλόπουλο με τις καραμούζες τους και ο κόσμος ευχαριστιόταν γιατί με λαχτάρα το περίμενε. Εκεί στηνόταν και οι πρώτοι χοροί του πανηγυριού μας. …Σκέφτομαι την Αγία Τριάδα όσο σκέφτομαι και το Λειβάρτζι!...
»Και πώς να ξεχάσω», συνέχισε ο Θόδωρος, «τον κόσμο που ερχόταν από τα γύρω χωριά να προσκυνήσει και να φέρει μια φούρλα1 με τα ταβούλια, όταν έβγανε πίσω από ένα πλατάνι, με ντροπή και επιφύλαξη από τα μάτια των άλλων προσκυνητών από το σουρούνι2 του λίγο ψωμί και λίγο τυρί διπλωμένο στην πετσέτα, πραγματικό αντιψύχι3, να φάνε μια μπουκιά για να στυλωθούνε και να γυρίσουνε στο χωριό τους! Στην πραγματικότητα, όμως, κανένας δεν έφευγε έτσι για το χωριό του. Οι Λειβαρτζινοί παίρνανε “τραβώντας” στα σπίτια τους κάθε ξενοχωρίτη για φιλοξενία.
»Μου ήρθε η ιδέα, λοιπόν, εκείνο το βράδυ που δεν μ’ έπαιρνε ο ύπνος: Να ξαναζωντανέψει αυτή η όμορφη συνήθεια της παράδοσης και της ανάγκης. Ναι, σήμερα στην εποχή που τα έχουμε όλα, να ξαναζωντανέψει εκείνο το φτωχό αλλά αγνό και τίμιο κολατσιό, εκεί στη βρύση, ας είναι και με σύγχρονη μορφή. Ξεκίνησα πριν λίγα χρόνια μ’ ένα λουκουμάκι στη βρύση του Καμουτσάρη μετά την εκκλησία, που εκεί έχει καθιερωθεί να γίνεται και ο πρώτος εορτασμός του πανηγυριού. Ήθελα να είναι αυτό η έμπρακτη ανταπόκριση στην υπόσχεση και εκδήλωση αγάπης στη μάνα μου. Κι αργότερα το λουκουμάκι έγινε βραστό, αφού τα οικονομικά μου μου το επιτρέπουν. Δόξα των Θεώ!... Και οι άνθρωποι το απολαμβάνουν χωρίς επιφυλάξεις και ντροπή, όπως τότε...».
Ήταν μια πολύ προσωπική μας κουβέντα με το Θόδωρο όπως σημειώνω και στην αρχή αυτού του κειμένου. Μια κουβέντα λίγων λεπτών που γέμισε και τους δυο μας αναμνήσεις και συναισθήματα. Ο λόγος που τη δημοσιοποιώ είναι απλός: Σαν έκφραση πολλών και μεγάλων ευχαριστιών απ’ όλους μας στο συγχωριανό μας για την ανιδιοτελή αυτή προσφορά αγάπης στη γενέτειρα, στου συγχωριανούς του και στην παράδοση!
1 Στροφή χορευτή
2 Ταγάρι
3 Μικρό και πρόχειρο γεύμα για την αντιμετώπιση της πείνας
Λάτρης της παράδοσης και ο Θόδωρος Καζαζάκης που ζει και προκόβει στη μακρινή Ατλάντα. Τα γονίδια των γονιών, βλέπετε, αφού και ο πατέρας του και πατέρας όλων μας, ο αξέχαστος μπάρμπα-Γιάννης Καζαζάκης, πρωταγωνιστούσε πάντα σε ό,τι είχε να κάνει με την παράδοση. Παράδοση το μαγαζί του και τα όργανα κάθε χρόνο της Πεντηκοστής (της Αγίας Τριάδος), που γιορτάζει το μοναστήρι μας και το χωριό πανηγυρίζει. Τριήμερος και τετραήμερος ο πανηγυρισμός, από τα απογεύματα μέχρι την άλλη μέρα το πρωί που έβγαινε ο ήλιος! Ασταμάτητο το τραγούδι και ξέφρενος ο χορός. Και ο οικοδεσπότης μπάρμπα-Γιάννης ακούραστος, όπως και όλο το χρόνο, πάντα με το χαμόγελο, τον καλό λόγο και το πολιτισμένο αστείο, που δεν έμενε απαρατήρητο. Συστρατευμένη σε όλη αυτή την πολυήμερη και κουραστική δραστηριότητα η οικογένειά του: Η γυναίκα του, η αξέχαστη Αγλαΐα, τα τέσσερα κορίτσια τους και ο Θόδωρος. Πόσων επιχειρηματιών χέρια άλλαξε μετά από τον μπάρμπα-Γιάννη αυτό το μαγαζί στο Λειβάρτζι, μα έμεινε ως τοπωνύμιο με το δικό του όνομα: «Στου Καζαζάκη»!
Και ναι, πατέρας όλων μας ο μπάρμπα-Γιάννης ο Καζαζάκης. Ποιος μπορεί να ξεχάσει το φίλεμα με μια-δυο καραμέλες σε κάθε παιδί που έμπαινε στο μαγαζί του. Ποιος μπορεί να ξεχάσει και τη σοκολάτα, να τη μοιραστούν δύο, τρία, τέσσερα ή πέντε αδέρφια. Και ποιος μπορεί να ξεχάσει που έβγαινε στην πόρτα, όταν «χάλαγε ο κόσμος» από τη βροχή και με τη φωνή και με τα νοήματα μας καλούσε μέσα στο μαγαζί του: «Ελάτε μέσα, ρε, να ξεκόψει λίγο! Θα πνιγείτε μέχρι να φτάστε σπίτια σας»!
«Η μάνα μου είχε μεγάλη ευλάβεια και αδυναμία και στο μοναστήρι μας και στο πανηγύρι μας και κρατάω πάντα αυτή της την παρακαταθήκη», μου έλεγε και μου ξανάλεγε ο Θόδωρος, και συνέχισε: «Θέλησα να δώσω “σάρκα και οστά”, να ζωντανέψω αυτή την παρακαταθήκη της και η ιδέα μου ήρθε ένα βράδυ που δεν μ’ έπαιρνε ο ύπνος. Γιατί, όπως σου είπα έχω μείνει εκεί: Στη Λειτουργία στο μοναστήρι, στο πανηγύρι μας, “στα ταβούλια” μας, το μπάρμπ’-Αλέξη και μετά απ’ αυτόν στο γιό του το Σταύρο, που γυρνώντας από την εκκλησία στο χωριό “το λάλαγαν” κοντά στον Καμουτσάρη με το μπάρμπα-Νάπο και τον Πάνο Μιχαλόπουλο με τις καραμούζες τους και ο κόσμος ευχαριστιόταν γιατί με λαχτάρα το περίμενε. Εκεί στηνόταν και οι πρώτοι χοροί του πανηγυριού μας. …Σκέφτομαι την Αγία Τριάδα όσο σκέφτομαι και το Λειβάρτζι!...
»Και πώς να ξεχάσω», συνέχισε ο Θόδωρος, «τον κόσμο που ερχόταν από τα γύρω χωριά να προσκυνήσει και να φέρει μια φούρλα1 με τα ταβούλια, όταν έβγανε πίσω από ένα πλατάνι, με ντροπή και επιφύλαξη από τα μάτια των άλλων προσκυνητών από το σουρούνι2 του λίγο ψωμί και λίγο τυρί διπλωμένο στην πετσέτα, πραγματικό αντιψύχι3, να φάνε μια μπουκιά για να στυλωθούνε και να γυρίσουνε στο χωριό τους! Στην πραγματικότητα, όμως, κανένας δεν έφευγε έτσι για το χωριό του. Οι Λειβαρτζινοί παίρνανε “τραβώντας” στα σπίτια τους κάθε ξενοχωρίτη για φιλοξενία.
»Μου ήρθε η ιδέα, λοιπόν, εκείνο το βράδυ που δεν μ’ έπαιρνε ο ύπνος: Να ξαναζωντανέψει αυτή η όμορφη συνήθεια της παράδοσης και της ανάγκης. Ναι, σήμερα στην εποχή που τα έχουμε όλα, να ξαναζωντανέψει εκείνο το φτωχό αλλά αγνό και τίμιο κολατσιό, εκεί στη βρύση, ας είναι και με σύγχρονη μορφή. Ξεκίνησα πριν λίγα χρόνια μ’ ένα λουκουμάκι στη βρύση του Καμουτσάρη μετά την εκκλησία, που εκεί έχει καθιερωθεί να γίνεται και ο πρώτος εορτασμός του πανηγυριού. Ήθελα να είναι αυτό η έμπρακτη ανταπόκριση στην υπόσχεση και εκδήλωση αγάπης στη μάνα μου. Κι αργότερα το λουκουμάκι έγινε βραστό, αφού τα οικονομικά μου μου το επιτρέπουν. Δόξα των Θεώ!... Και οι άνθρωποι το απολαμβάνουν χωρίς επιφυλάξεις και ντροπή, όπως τότε...».
Ήταν μια πολύ προσωπική μας κουβέντα με το Θόδωρο όπως σημειώνω και στην αρχή αυτού του κειμένου. Μια κουβέντα λίγων λεπτών που γέμισε και τους δυο μας αναμνήσεις και συναισθήματα. Ο λόγος που τη δημοσιοποιώ είναι απλός: Σαν έκφραση πολλών και μεγάλων ευχαριστιών απ’ όλους μας στο συγχωριανό μας για την ανιδιοτελή αυτή προσφορά αγάπης στη γενέτειρα, στου συγχωριανούς του και στην παράδοση!
1 Στροφή χορευτή
2 Ταγάρι
3 Μικρό και πρόχειρο γεύμα για την αντιμετώπιση της πείνας
Νίκος Παπακωνσταντόπουλος
Ο Νίκος Παπακωνσταντόπουλος γεννήθηκε στο Λειβάρτζι του Δήμου Καλαβρύτων. Πέραν του λειτουργήματός του (Διπλωματούχος Νοσηλευτής) δραστηριοποιείται και στο λογοτεχνικό χώρο, με εκδόσεις βιβλίων και δημοσιεύσεις άρθρων στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο. Είναι παντρεμένος με την Ελένη Γάλλιου από το Γοργόμυλο Πρέβεζας και έχουν δύο παιδιά.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.