Γράφει ο Γιώργος Σπηλιόπουλος -φιλόλογος Σαν σήμερα πριν 59 χρόνια, στις 5 Νοεμβρίου 1964, ‘φανερώθηκε’ στους κατοίκους των Καστριών το μυ...
Σαν σήμερα πριν 59 χρόνια, στις 5 Νοεμβρίου 1964, ‘φανερώθηκε’ στους κατοίκους των Καστριών το μυθικό ‘’Σπήλαιο Των λιμνών’’ ….σβήνει λοιπόν 59 κεράκια το μυθικό αυτό σπήλαιο, αφού παρά ένα εξήκοντα χρόνια πέρασαν, από την ημέρα που οι σύγχρονοι εξερευνητές από τα Καστριά το ανακάλυψαν!
Εγώ για πρώτη φορά μπήκα στο Σπήλαιο το Μάρτιο του 1992 . Είχε χιόνια παντού γύρω από την είσοδο στη σπηλιά, λίγα χιλιόμετρα μετά το χιονοδρομικό, στο δρόμο για την Κλειτορία. Ήταν εκείνη η εποχή που η φύση ‘κοιμόταν’ αλλά όλα γύρω ήταν σίγουρα πως αυτός ήταν ένας πρόσκαιρος ύπνος, ένας ύπνος από εκείνους που προετοιμάζουν ένα ενθουσιώδες ξύπνημα, σε λίγο θα ξύπναγε η άνοιξη, οργιαστική , μια νέα εποχή που προμηνυόταν καταιγιστική, ορμητική σαν τους υπόγειους καταρράκτες που πλημμυρίζουν τα έγκατα του σπηλαίου. Η πρώτη μου εκείνη φορά εισόδου στο σπήλαιο των λιμνών ήταν μια προσωπική αποκάλυψη, από εκείνες εκεί που σε κάνουν κι αναγεννιέσαι μέσα σε μια έκρηξη παραστάσεων και συνακόλουθων συναισθημάτων… τα πρώτα βήματά μου στο σκοτάδι της εισόδου δειλά, η υγρασία αρκετή στο κατώφλι, κρύο δεν έκανε, από τα πρώτα μέτρα ένιωσα θαλπωρή! Κι ας ήμουν ακόμα στην αρχή του διαδρόμου και ας έμενα ακόμη μακριά από τα όσα θα αντιμετώπιζα και από όσα θα ένιωθα μπαίνοντας πιο βαθιά, εν τούτοις η ψυχή μου έπιανε στον αέρα κάτι που την έκανε να αγάλλεται… Βηματίζοντας πάνω στους διαδρόμους του ημίφωτος μερικές δεκάδες μέτρα αισθάνθηκα να βρίσκομαι ανάμεσα σε επίπεδα γήινα στα οποία δεν είχα ποτέ στο παρελθόν τη χαρά να βρεθώ, άλλοτε το πέρασμά μου να μοιάζει με ανάλαφρο περπάτημα και άλλοτε να μην απέχει και πολύ από το χαμηλό πέταγμα.
Το ‘’Σπήλαιο Των Λιμνών’’ φιλοξενεί τη μεγαλύτερη γνωστή αποικία νυχτερίδων στην Ελλάδα με 28 περίπου χιλιάδες άτομα από 10 αυστηρώς προστατευόμενα είδη, αλλά και πολλά είδη ασπόνδυλων οργανισμών’ λέει ο νεαρός ξεναγός, δίπλα μου… και συνεχίζει : ‘Οι ήχοι που ακούν αλλά κι εκπέμπουν οι νυχτερίδες είναι σε συχνότητες διαφορετικές από το ανθρώπινο αυτί’, και σαν κάτι με επανέφερε από εκεί που βρισκόμουν. Τον ρώτησα : ‘Άνθρωποι εδώ μέσα έζησαν άραγε ποτέ; Υπάρχουν στοιχεία ανθρώπινης παρουσίας μέσα στο σπήλαιο;’
– η απάντησή του;… φαίνεται πως έζησαν άνθρωποι μέσα στο σπήλαιο ή τουλάχιστον πέρασαν από εδώ! Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει ο Aδαμάντιος Σάμψων, Καθηγητής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, που ενήργησε συστηματικές ανασκαφές στο Σπήλαιο : ″Στη ΜΕ ΙΙΙ – Υστεροελλαδική χρονολογούνται οι σκελετοί επτά και πλέον ατόμων που βρέθηκαν… Η ανεύρεση νεαρών κοριτσιών στο σπήλαιο των Λιμνών, ανάμεσα στα οστά 13 ατόμων ταιριάζει με τον ομαδικό χαρακτήρα του μύθου του Μελάμποδα″
– Από τον Παυσανία, τον αρχαίο γεωγράφο μαθαίνουμε γι αυτόν:
‘’Ο Μελάμπους, ήταν μάντης, γενάρχης ολόκληρου του μαντικού γένους, που διέσωσε την Διονυσιακή θρησκεία. Θεωρείται ο πρώτος γιατρός της ανθρωπότητας, αρχαιότερος από τον Ασκληπιό. Ο Προίτος, βασιλιάς της Τίρυνθας από τη γυναίκα του Άντεια ή Στενοβοία απόκτησε τρία πανέμορφα κορίτσια, τη Λυσίππη, την Ιφινόη και την Ιφιάνασσα, που όταν έφτασαν στην ηλικία της εφηβείας, προσβλήθηκαν από παράδοξη ασθένεια δαιμονικής τρέλας , με αποτέλεσμα να πιστεύουν πως ήταν δαμάλες και περιπλανιόνταν αλλόφρονες. Η φήμη του Μελάμποδα, έκανε τον Προίτο να στείλει εκλεκτή πρεσβεία για να ζητήσει από αυτόν να τις θεραπεύσει … ο Μελάμπους, μαζί με τον αδελφό του Βία όρμησαν στα βουνά, όπου ″ετρόχαζον″ μανιασμένες οι Προιτίδες. Ο Μελάμπους τις ακολουθούσε ″κατά πόδας″. Όταν ανέβηκαν στα Αροάνια όρη, χώθηκαν σε ένα βαθύ σπήλαιο για να κρυφτούν. Εκεί τελικά τις περικύκλωσε και τις συνέλαβε ο Μελάμπους , οι Προιτίδες, κατατσακισμένες και με πληγές ματωμένες, κατατρόμαξαν και παρέλυσαν μπροστά στη θέα του δυνατού άνδρα με τα αστραφτερά σαν του Απόλλωνα μάτια. ‘Μη τρομάζετε’ τους είπε κοιτάζοντάς τες κατάματα. ‘Πάρτε λίγο πιοτό. Σας το χαρίζει ο νέος θεός, ο Διόνυσος. Είναι παιδί του Δία και της Σεμέλης. Πιστέψτε τον. Θέλει το καλό σας. Δροσίστε τα φρυγμένα σας χείλη’.
Αμίλητες , μπροστά στη γοητεία του Μελάμποδα, έπιναν από τα χέρια του το γλυκό πιοτό, ενώ τον κοίταζαν κατάματα. Έτσι αφού ήπιαν και ξεκούρασαν λίγο με το κρασί τα μέλη τους, κάπως ημερότερες και με τον ελλέβορο , που ασφαλώς είχε αναμίξει ο Μελάμπους στο πιοτό εκείνο, τον άκουγαν με εμπιστοσύνη, μαγεμένες από τη γοητεία των παράξενων λόγων και από τον ενθουσιασμό και την παυσίπονη γαλήνη του πιοτού, δέχτηκαν να ακολουθήσουν το Μελάμποδα… Αφού λοιπόν, μέσα στο σπήλαιο, τελέστηκε το μυστήριο της μύησης, με γέλια και χαρές κατέβηκαν στους Λουσούς, όλοι μαζί και μέσα στο ιερό της Αρτέμιδος θεραπεύτηκαν.
Λίγο καιρό μετά γνώρισα το Γιώργο το Γκλαβά , έναν άνθρωπο που έλκοντας την καταγωγή του από τα Καστριά, είναι σε θέση να σού μιλήσει εμπεριστατωμένα για το σπήλαιο : έχει αναπτύξει εδώ και 10ετίες πλούσια δράση γύρω από την ανάδειξη κι αξιοποίηση του αγαπημένου του χωριού και του μυθικού σπηλαίου. Πρόσφατα μάλιστα ίδρυσε την Ιφιάνασσα, (το όνομα ειλημμένο από μια εκ των ‘Προιτίδων’ ), η ‘Ιφιάνασσα’ είναι μια Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία (ΑΜΚΕ), που αποσκοπεί στη συνέχιση της προσπάθειας για διάσωση του πλούσιου αρχειακού υλικού γύρω από τους θησαυρούς της περιοχής αλλά και στη δραστηριοποίηση για την ανάδειξη του σπηλαίου
Αν για εμένα η περιπέτεια σε αυτό το εσωτερικό κομμάτι της γης, τόσο το 1992 όσο και το 2001, είχε αντιστοιχία με το πείραμα μιας ενδοσκόπησης, τότε για κείνους τους πρώτους εξερευνητές θα πρέπει η ανακάλυψη που έκαναν να βρουν το σπήλαιο να είχε το μέγεθος κοσμοϊστορικού γεγονότος. Σήμερα, 30 χρόνια μετά την πρώτη μου φορά, όντας ένας από τους τυχερούς που έχουν επισκεφτεί το σπήλαιο σας διαβεβαιώνω πως η αστείρευτη γενναιοδωρία του μυστικού τοπίου με πλουτίζει σε κάθε επίσκεψη αλλά υπογραμμίζω πως στόχος μου είναι να μπορέσω να επισκεφτώ και τις υπόλοιπες αίθουσές του και να μπορέσω να δω με τα μάτια μου και να ανακαλύψω ολόκληρη την ομορφιά του.
Μέχρι να έλθει εκείνη η μέρα, θα ήταν παράλειψη να μην αναφερθώ σε κάποιες σημαντικές για την περιοχή δραστηριότητες, που συνεχίζουν την πλούσια πολιτιστική παράδοση της γύρω από το σπήλαιο περιοχής κι ευελπιστούν να αποτελέσουν μελλοντικό μονοπάτι για περαιτέρω ενέργειες, στο χώρο και στο χρόνο.
Ιδρύθηκε, λοιπόν, ένα αξιόλογο Κέντρο Πληροφόρησης Σπηλαίου , το οποίο λειτούργησε πρόσφατα στο χώρο του Σπηλαίου Των Λιμνών . Στον εκθεσιακό χώρο του νεόδμητου αυτού κέντρου γίνεται παρουσίαση τόσο των φυσικών όσο και των πολιτιστικών στοιχείων ενδιαφέροντος του σπηλαίου.
Επιπλέον, λειτουργεί Κέντρο Μύθου, στα πλαίσιά του διοργανώθηκαν τα 2 τελευταία καλοκαίρια θερινά σχολεία, με την παρουσία κι ενεργό συμμετοχή αρκετών μαθητών κι εκπαιδευτικών. Η ιστορία του Μελάμποδα και των Προιτίδων είναι μόνο η αφορμή για το ξετύλιγμα ενός γοητευτικού μυθολογικού κουβαριού…
Επιλογικά, μεγάλης σημασίας είναι η απόφαση της ΑΜΚΕ ‘Ιφιάνασσα’ να προβεί στην έκδοση βιβλιαρίου, το οποίο αναφέρεται στο ιστορικό της ανακάλυψης και εξερεύνησης του μυθικού Σπηλαίου, με συναρπαστικές αφηγήσεις των πρωτοπόρων, που υπάρχουν και μαγνητοφωνημένες καθώς και εμπλουτισμένο με μοναδικές ιστορικές φωτογραφίες, από το σπάνιο αυτό μνημείο της φύσης. Το βιβλιάριο, του οποίου η έκδοση τελεί υπό την αιγίδα της Ελληνικής Σπηλαιολογικής Εταιρείας, είναι ‘ο προπομπός περαιτέρω ενεργειών.
Πενήντα εννιά (59) χρόνια μετά τη σύγχρονη ανακάλυψή του, το ‘’Σπήλαιο Των Λιμνών ‘’ παραμένει πηγή έμπνευσης, προκαλεί για καινούριες εξερευνήσεις και, όσο έχουμε ανοιχτά τα μάτια της ψυχής μας, στέλνει σημαντικά μηνύματα λειτουργώντας ως αέναο έναυσμα δράσης και προοπτικής.
Γιώργος Σπηλιόπουλος – Φιλόλογος
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.