Θανάσης Παπαδόπουλος: Ο Οδοντωτός διοικητικά και διαχειριστικά να μετακινηθεί στον Δήμο Καλαβρύτων και στον Δήμο Αιγιαλείας

Ο Δήμαρχος Καλαβρύτων κ. Αθανάσιο Παπαδόπουλος, μιλώντας στην εκδήλωση που διοργάνωσε ο  Σύλλογος Ορειβασίας - Χιονοδρομίας - Αναρρίχησης - ...

Ο Δήμαρχος Καλαβρύτων κ. Αθανάσιο Παπαδόπουλος, μιλώντας στην εκδήλωση που διοργάνωσε ο  Σύλλογος Ορειβασίας - Χιονοδρομίας - Αναρρίχησης - Προστασίας περιβάλλοντος Καλαβρύτων το Σάββατο 11 Μαΐου στο Πολιτιστικό Κέντρο Καλαβρύτων ανέφερε: 

Το Πανελλήνιο Πέρασμα του Βουραϊκού συμπληρώνει φέτος 44 χρόνια.
Από το 1980 και μετά, κάθε δεύτερο σαββατοκύριακο του Μαΐου, η κατάβαση του Φαραγγιού σε μια διαδρομή -στο σύνολο της- 22 χιλιομέτρων, μ’ εκατοντάδες συμμετοχές απ’ όλη την Ελλάδα, έχει καθιερωθεί ως μια μεγάλη γιορτή.
Μια γιορτή που μ’ επίκεντρο τα Καλάβρυτα έρχεται κάθε φορά ν’ αναδείξει την μοναδικότητα, τη φυσιογνωμία και τον πλούτο αυτής της περιοχής.
Πλούτο ιστορικό, πολιτιστικό αλλά και περιβαλλοντικό που κάθε χρόνο ελκύει όλο και περισσότερους συμμετέχοντες, όλων των ηλικιών και από κάθε περιοχή της χώρας.
Και όχι άδικα.
Το Πέρασμα του Βουραϊκού άλλωστε είναι χωρίς αμφιβολία μια απ’ τις ομορφότερες πεζοπορικές διαδρομές που μπορεί να περπατήσει κανείς σ’ όλη την Ευρώπη και μια απ’ τις πιο μαγευτικές σ’ όλο τον κόσμο.
Η διαδρομή απ’ τα Καλάβρυτα έως τη Ζαχλωρού και ύστερα μέχρι τα Νιάματα και το Διακοπτό, είναι επίσης τμήμα του φημισμένου σ’ όλο τον κόσμο Ευρωπαϊκού Μονοπατιού Ε4.
Στο ίδιο Μονοπάτι περιλαμβάνεται ένα ακόμα σημαντικό μέρος του Δήμου Καλαβρύτων, η πεζοπορική διαδρομή έως το Πλανητέρο και τη Λυκούρια.
Επίσης, η περιοχή προστατεύεται ως αναπόσπαστο κόμματι του Παγκόσμιου Γεωπάρκου της ΟΥΝΕΣΚΟ Χελμού-Βουραϊκού καθώς παρουσιάζει τεράστια περιβαλλοντική, επιστημονική, γεω-μορφολογική και αισθητική αξία.
Κατά συνέπεια, η συμμετοχή στο Πέρασμα του Βουραϊκού δεν είναι μόνο μια φυσιολατρική ή ταξιδιωτική εμπειρία αλλά είναι και μια εμπειρία ζωής.
Κι αυτός είναι ο λόγος που όποιος πάρει μέρος μια φορά στο Πέρασμα κατά κανόνα επιστρέφει και την επόμενη και την μεθεπόμενη χρονιά και για πολλά χρόνια στη συνέχεια.
Απόψε συζητούμε για τον Οδοντωτό Σιδηρόδρομο για το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του.
Να δουν τον τρόπο που ένα τεχνικό έργο, μια ανθρώπινη παρέμβαση μεγάλης κλίμακας, όχι μόνο δεν υποβαθμίζει την φυσική ομορφιά αλλά απεναντίας την αναδεικνύει, την υπογραμμίζει και κυρίως την προστατεύει.
Ο Οδοντωτός ξεκίνησε να κατασκευάζεται το 1889 επί εποχής Χαριλάου Τρικούπη.
Το πρώτο δρομολόγιο της γραμμής έγινε στις 10 Μαρτίου 1896 επί των ημερών του Θεόδωρου Δηλιγιάννη στην κυβέρνηση.
Ένα σιδηροδρομικό έργο με πολύ μεγάλο βαθμό δυσκολίας για εκείνα τα χρόνια, σε μια δύσβατη περιοχή και με μεγάλη κλίση του εδάφους. Για την λειτουργία του επελέγη η μέθοδος της οδόντωσης ώστε να υποστηριχθεί χωρίς προβλήματα η ορεινότερη εν λειτουργία σιδηροδρομική γραμμή της χώρας μας.
Με την οδόντωση το τρένο γαντζώνεται με ειδικά γρανάζια πάνω σε οδοντωτές σιδηροτροχιές στα σημεία της διαδρομής που η κλίση υπερβαίνει το 10%.
Από τότε λοιπόν -εδώ και 128 χρόνια- ο Οδοντωτός, το Φαράγγι κι ο Βουραϊκός αποτελούν μέρη ενός αχώριστου και ενιαίου συνόλου.
Το τρενάκι δεν σταμάτησε ποτέ να ταξιδεύει, δεν σταμάτησε ν’ ανεβαίνει στα Καλάβρυτα, σε υψόμετρο 735 μέτρων πάνω απ’ τη στάθμη της θάλασσας και δεν σταμάτησε ποτέ να συνεισφέρει -με κάθε τρόπο- στην οικονομική, την κοινωνική και την πολιτισμική εξέλιξη της περιοχής μας.
Σε κάθε καμπή της Ιστορίας μας αυτά τα 128 χρόνια ο Οδοντωτός είχε το δικό του ρόλο να παίξει. Ακόμα και την ημέρα του Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος -τον Δεκέμβριο του 1943- το τρενάκι εντάσσεται στο κάδρο των ιστορικών καταγραφών εκείνης της ημέρας.
Υπάρχει μέσα σ’ όλες τις περιγραφές και μαρτυρίες.
Έτσι, ο Οδοντωτός στη δική μας συνείδηση και στη δική μας καθημερινότητα δεν είναι απλώς ένα μέσο μεταφοράς, ούτε ένας ακόμα πόλος τουριστικής ανάπτυξης. Είναι πάνω απ’ όλα μέρος της ταυτότητας μας, είναι στοιχείο συνώνυμο της ίδιας της περιοχής και της κουλτούρας μας.
Αν θα έπρεπε να δώσω έναν τίτλο στην αποψινή συζήτηση μας θα έλεγα «Καλάβρυτα ίσον και Οδοντωτός και Οδοντωτός ίσον Καλάβρυτα».
Διεκδικήσεις εκ μέρους του Δήμου Καλαβρύτων για την ανακατασκευή των γραμμών, για τον εκσυγχρονισμό των συρμών, για τις τακτικές συντηρήσεις στις γέφυρες και στις σήραγγες της διαδρομής, για κάθε παρέμβαση θωράκισης της ασφάλειας της γραμμής, επέκτασης και αναβάθμισης της.
Και η αλήθεια είναι ότι ο Οδοντωτός άλλαξε.
Αναβαθμίστηκε, έγινε καλύτερος.
Μπήκε σε νέα εποχή, ειδικά την περίοδο απ’ το 2003 και μετά οπότε και ξεκίνησαν και ολοκληρώθηκαν τα πιο πρόσφατα έργα εκσυγχρονισμού της γραμμής και αργότερα το έργο αντικατάστασης των αμαξοστοιχιών με νέες και σύγχρονες.
Αυτά για το παρελθόν.
Για το σήμερα, η χρονιά που πέρασε δεν ήταν καθόλου καλή για τον Οδοντωτό.
Είναι γνωστά τα προβλήματα που ανέστειλαν για σχεδόν δυο μήνες τα δρομολόγια.
Η συχνότητα της πτώσης φερτών υλικών στις γραμμές και τα κατολισθητικά φαινόμενα που οφείλονταν κατά πρώτο λόγο στην μεγάλη πυρκαγιά που επί μέρες έκαιγε πέρυσι τον Ιούλιο στο Διακοπτό, ήταν λογικό να χτυπήσουν ένα ηχηρό καμπανάκι προς όλες τις κατευθύνσεις.
Εμείς, ως Δήμος Καλαβρύτων, απ’ την πρώτη στιγμή θέσαμε ως κυρίαρχο το ζήτημα της αποκατάστασης της ασφάλειας της γραμμής, τόσο με μεσοπρόθεσμες παρεμβάσεις -ώστε να μην καθυστερήσει η επαναλειτουργία της- όσο και με παρεμβάσεις μακροπρόθεσμου χαρακτήρα τις οποίες θα μάς υποδείξει η μελέτη.
Ανάμεσα σ’ όλες τις πρωτοβουλίες που πήραμε ήταν να τεθεί το θέμα του Οδοντωτού και στον Πρωθυπουργό κ. Μητσοτάκη κατά την επίσκεψη του στα Καλάβρυτα στις 2 Απριλίου.
Στη συνάντηση που είχαμε με τον ίδιο και τους υπουργούς του είχαμε επισημάνει τότε την άμεση ανάγκη μιας ολοκληρωμένης παρέμβασης έργων αντιπλημμυρικού και αντιδιαβρωτικού χαρακτήρα αλλά και έργων για την αντιμετώπιση των κινδύνων απ’ τις πτώσεις βράχων και από κατολισθητικά φαινόμενα.
Επίσης, θέσαμε εκ νέου και το ζήτημα της επέκτασης του Οδοντωτού αρχικά έως την Αγία Λαύρα, κάτι που θυμίζω ότι έχει αποτελέσει δέσμευση του ίδιου του Πρωθυπουργού.
Καταφέραμε το πρώτο σκέλος των παρεμβάσεων για τον Οδοντωτό να ολοκληρωθεί πριν την Μεγάλη Εβδομάδα και τα δρομολόγια να ξεκινήσουν ξανά τη Μεγάλη Τρίτη , δίνοντας μεγάλη ανάσα στην τοπική οικονομία και στον Τουρισμό.
Να ξεκινήσουν με ενισχυμένο ακόμα περισσότερο το πλαίσιο ασφάλειας της γραμμής, με μετεωρολογικούς σταθμούς, με όργανα μέτρησης που ανιχνεύουν τις τυχόν κατολισθήσεις, με δορυφορικά τηλέφωνα για τους μηχανοδηγούς, με δίκτυο καμερών που θα έχει ολοκληρωθεί η τοποθέτηση του έως το καλοκαίρι ώστε ανά πάσα στιγμή να ελέγχεται η γραμμή αλλά και με άλλες παρεμβάσεις σημειακού χαρακτήρα όπου χρειαζόταν. Θέλω να ευχαριστήσω ιδιαίτερα την αρμόδια υφυπουργό Υποδομών και Μεταφορών κ. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ και τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΟΣΕ κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΤΕΡΖΑΚΗ.
Αρκούν αυτά;
Η απάντηση είναι ότι δεν αρκούν.
Πριν πάω στο αύριο του Οδοντωτού, θα ήθελα να σταθώ σ’ ένα ακόμη σημείο.
Στο γεγονός ότι το τρένο είναι καταλυτικό στοιχείο ενίσχυσης της προβολής του Δήμου Καλαβρύτων όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και διεθνώς.
Τηλεοπτικές παραγωγές που μεταδίδονται από εκατοντάδες δίκτυα σ’ όλη την υφήλιο, μ’ εκατομμύρια τηλεθεατές, έχουν εντάξει τον Οδοντωτό στην ατζέντα τους ως μια σπάνια απεικόνιση ταξιδιωτικής εμπειρίας και επαφής με την τοπική κουλτούρα.
Ένα παράδειγμα είναι η πασίγνωστη εκπομπή «Απίθανα ταξίδια με το τρένο» που έχει προβληθεί και στην Ελλάδα, με παρουσιαστή τον Φίλιπ Γκουγκλέρ, ο οποίος ήρθε στην περιοχή μας, ταξίδεψε με τον Οδοντωτό και στάθηκε ιδιαίτερα στην περίπτωση της Ζαχλωρού και στον τρόπο που το τρένο διασχίζει το χωριό και γίνεται μέρος της καθημερινότητας του.
Όσον αφορά το αύριο του Οδοντωτού -για την οικονομία του χρόνου- θα ήθελα να σταθώ σε δυο μόνο σημεία:
Πρώτον, στην επέκταση της γραμμής.
Στην επέκταση αρχικά έως την Αγία Λαύρα.
Μια απόσταση μικρότερη των 5 χιλιομέτρων που έχει ήδη χαρακτηριστεί ως Έργο Εθνικής Σημασίας.
Η δε κυβερνητική απόφαση, με υπογραφή του Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, έχει δημοσιευθεί απ’ τις 3 Φεβρουαρίου 2022 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και άρα έχει δεσμευτικό χαρακτήρα.
Η επέκταση στην Αγία Λαύρα είναι το πρώτο βήμα.
Το αμέσως επόμενο βήμα θα είναι η επέκταση της γραμμής μέχρι το Χιονοδρομικό Κέντρο του Χελμού, ως μια επιπλέον παρέμβαση ανάδειξης του βουνού μας.
Όπως ο υλοποιούμενος εκσυγχρονισμός του Χιονοδρομικού Κέντρου και η δωδεκάμηνη λειτουργία του.
Και έρχομαι στο δεύτερο σημείο.
Στην ανάγκη ο Οδοντωτός διοικητικά και διαχειριστικά να μετακινηθεί, να έρθει πιο κοντά στον Δήμο Καλαβρύτων και στον Δήμο Αιγιαλείας.
Με μια φράση, στην ανάγκη να συσταθεί ένας διαδημοτικός φορέας διαχείρισης και ανάπτυξης για το τρενάκι μας, με άξονα τον Δήμο Καλαβρύτων και με τη συμμετοχή της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας αλλά και του όμορου Δήμου Αιγιαλείας και τον ΟΣΕ.
Ξέρω ότι ο στόχος αυτός δεν είναι εύκολος, ούτε διατυπώνεται για πρώτη φορά δημοσίως.
Ξέρω ότι τον συνοδεύουν πολλές δυσκολίες.
Δυσκολίες νομικής φύσεως, δυσκολίες που έχουν να κάνουν με δεσμεύσεις της χώρας μας, δυσκολίες που αφορούν στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της γραμμής και των τρένων, δυσκολίες που αφορούν στο προσωπικό και το καθεστώς που θα το διέπει, δυσκολίες που για να ξεπεραστούν θα πρέπει ν’ αναμετρηθούμε και να κερδίσουμε αγκυλώσεις και γραφειοκρατικούς λαβυρίνθους.
Και μαζί να κάμψουμε και τις όποιες πολιτικές αντιρρήσεις υπάρξουν.
Όμως, τίποτα και ποτέ δεν μάς ήρθε εύκολα σ’ αυτό τον τόπο. Τίποτα δεν μάς χαρίστηκε.
Ενώ, μόλις προ ημερών είχαμε καλά νέα και για μια ακόμη βασική και πολύχρονη διεκδίκηση της περιοχής μας. Και αναφέρομαι στις ανακοινώσεις για τον εκσυγχρονισμό της οδού Πούντας -Καλαβρύτων.
Με την ίδια επιμονή, την ίδια μεθοδικότητα και προσήλωση, με την ίδια δύναμη των επιχειρημάτων μας θα καταφέρουμε να πετύχουμε τους στόχους μας και για τον Οδοντωτό.
Ο Οδοντωτός πρέπει να έρθει στη δικαιοδοσία του Δήμου Καλαβρύτων, ως μια τουριστική ατμομηχανή που θα πρέπει ν’ αξιοποιήσουμε ακόμα περισσότερο.
Και θα έρθει όσο είμαστε ενωμένοι και συμπαγείς και δεν εγκαταλείπουμε το στόχο μας.
Με τις σκέψεις αυτές θέλω να ευχηθώ καλή επιτυχία στο αυριανό Πέρασμα του Βουραϊκού και να επαναλάβω ότι ο Δήμος Καλαβρύτων είναι πάντα κοντά σας, σε κάθε ιδέα που θα υποστηρίξει και θ’ αναδείξει ακόμη περισσότερο αυτή την πολύ σημαντική διοργάνωση.
Θέλω να ευχαριστήσω τη Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, τον Περιφερειάρχη κ. Νεκτάριο Φαρμάκη και τον Αντιπεριφερειάρχη Αχαΐας συμπατριώτη μας, κ. Φωκίωνα Ζαΐμη, για την συμπαράστασή τους στην καλύτερη λειτουργία του Οδοντωτού , όπως επίσης και τον Δήμαρχο Αιγιαλείας κ. Δημήτριο Καλογερόπουλο και τον αναπληρωτή Αντιδήμαρχο Αιγιαλείας κ. Βασίλη Χριστόπουλο για την συνεργασία που έχουμε για την δημιουργία φορέα διαχείρισης του τραίνου.
Το πέρασμα στο φαράγγι του Βουραικού πρέπει να ενώνει και όχι να διχάζει την τοπική κοινωνία των Καλαβρύτων και είναι άστοχη η αναφορά στο φυλλάδιο « για κρατούντες και εξουσιάζοντες, δυστυχώς , τον Δήμο Καλαβρύτων» .
Ο Δήμος Καλαβρύτων κάθε χρόνο στηρίζει την εκδήλωση αυτή όχι μόνο υπό την αιγίδα του αλλά και οικονομικά με ένα μεγάλο ποσό για κάλυψη των εξόδων της, καθώς επίσης με εργατικό προσωπικό και αυτοκίνητα του Δήμου. Όσο αναφορά την συμμετοχή του Συλλόγου στο ΔΣ της Επιχείρησης του Χιονοδρομικού, συμμετέχει στο ΔΣ ο Αντιπρόεδρος του Συλλόγου κ. Ηλίας Αρμπής και είναι υπαλληλικό στέλεχος της Επιχείρησης ο ταμίας κ. Νικόλαος Αρμπής .