Το αναμνηστικό νόμισμα "Μαρτυρικά Χωριά και Πόλεις της Ελλάδας" παρουσιάστηκε σήμερα σε ειδική εκδήλωση στην Τράπεζα της Ελλάδος....
Την έκδοση του αναμνηστικού νομίσματος είχε προαναγγείλει ο Διοικητής της ΤτΕ, Γιάννης Στουρνάρας κατά τη διάρκεια εκδηλώσεων μνήμης για τα 83 χρόνια από τη Μάχη της Κρήτης, τον περασμένο Μάιο.
Το αναμνηστικό νόμισμα θα είναι διαθέσιμο στο κοινό από αύριο, 17 Δεκεμβρίου 2024.
Στον χαιρετισμό του στην εκδήλωση ο κ. Στουρνάρας ανέφερε "Η Τράπεζα της Ελλάδος θεωρεί πάντοτε καθήκον της να συμβάλλει στη διατήρηση της ιστορικής μνήμης με την έκδοση συλλεκτικών νομισμάτων που τιμούν σημαντικές ιστορικές επετείους της χώρας… Στην ενωμένη πια Ευρώπη και τη ζώνη του ευρώ, ο ελληνικός λαός έχει φιλικά αισθήματα και σχέσεις με τους λαούς της Γερμανίας, της Ιταλίας και της Βουλγαρίας. Η διατήρηση της ιστορικής μνήμης όμως είναι απαραίτητη, όχι μόνο ανάμεσα στους Έλληνες, αλλά και στους άλλους φίλους λαούς, ώστε το αίμα των αθώων που χύθηκε στα μαρτυρικά χωριά και πόλεις της Ελλάδας να είναι και το τελευταίο".
Στην εκδήλωση μίλησαν επίσης οι:
-Αθανάσιος Παπαδόπουλος, δήμαρχος Καλαβρύτων και Πρόεδρος του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών "Ελληνικά Ολοκαυτώματα 1940 – 1945" και
-Νικόλαος Αναστασόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Νεότερης Ελληνικής Ιστορίας, του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.
Την εκδήλωση συντόνισε ο Διευθυντής του Ιδρύματος Εκτύπωσης Τραπεζογραμματίων και Αξιών (ΙΕΤΑ) Κωνσταντίνος Δημητρακόπουλος.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης προβλήθηκε σύντομο βίντεο – αφιέρωμα στα μαρτυρικά χωριά και πόλεις της Ελλάδας. Στο βίντεο παρουσιάστηκε επίσης η διαδικασία σχεδίασης και παραγωγής του συλλεκτικού νομίσματος.
Στην εκδήλωση παρέστη η Γενική Γραμματέας Δημοσιονομικής Πολιτικής Παυλίνα Καρασιώτου. Από τον χώρο της τοπικής αυτοδιοίκησης παρέστησαν πολλά μέλη του Δικτύου μαρτυρικών πόλεων & χωριών της Ελλάδος 1940-1945, "Ελληνικά ολοκαυτώματα" με έδρα τη μαρτυρική πόλη των Καλαβρύτων.
ΟΜΙΛΙΑ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΣΤΗΝ ΤΡΑΠΕΖΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ,
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΑΡΓΥΡΟΥ ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟΥ
ΝΟΜΙΣΜΑΤΟΣ (ΑΘΗΝΑ 16.12.2024)
Κύριε Υπουργέ Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών,
Κύριε Υφυπουργέ,
Κύριε Διοικητά της Τραπέζης της Ελλάδας,
Κυρίες και Κύριοι,
Φίλες και Φίλοι,
Ως Πρόεδρος του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών «Ελληνικά Ολοκαυτώματα 1940 -1945» θέλω να ευχαριστήσω θερμά για τη σημερινή πρόσκληση αλλά και για τη σημερινή εκδήλωση που έχει ιδιαίτερη σημασία για τους μαρτυρικούς τόπους της χώρας μας.
Η άμεση ανταπόκριση της Τράπεζας της Ελλάδας στο αίτημα της έκδοσης αργυρού συλλεκτικού νομίσματος ονομαστικής αξίας 10 ευρώ, αφιερωμένου στις μαρτυρικές πόλεις και στα χωριά της πατρίδας μας, είναι μια κίνηση με βαθύ συμβολισμό που υπηρετεί πριν απ’ όλα τη συλλογική ιστορική μνήμη και το χρέος όλων μας προς τους ήρωες προγόνους μας.
Και εδώ είναι σημαντικό να γίνει εξ αρχής ιδιαίτερη μνεία στον Δήμαρχο Πλατανιά Χανίων Γιάννη Μαλανδράκη και στον πρώην Πρόεδρο της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κρήτης Γιάννη Κουράκη που είχαν την ιδέα του νομίσματος και φυσικά στον Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας κ. Γιάννη Στουρνάρα που αμέσως έδειξε ενδιαφέρον, ανακοινώνοντας μάλιστα την έκδοση του νομίσματος στην επετειακή εκδήλωση που έγινε τον περασμένο Μάιο στο Μάλεμε για τα 83 χρόνια απ’ τη Μάχη της Κρήτης.
Και φυσικά, κύριε Υπουργέ και κύριε Υφυπουργέ, πολύ σημαντική ήταν και η συμβολή της πολιτικής ηγεσίας του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών ώστε να φτάσουμε στο σημερινό αποτέλεσμα.
Ευχαριστούμε, λοιπόν, για την πρωτοβουλία σας, για το ενδιαφέρον που δείχνετε και για την έμπρακτη στήριξη και συνδρομή σας σ’ αυτό που καταστατικά έχει οριστεί ως ο πρώτος και βασικότερος σκοπός του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών.
Δηλαδή, η διατήρηση ως άσβεστης της ιστορικής μνήμης αλλά και η διαρκής υπενθύμιση του αποφασιστικού ρόλου που διαδραμάτισε ο ελληνικός λαός ώστε να συντριβεί ο ναζισμός και ο φασισμός.
Και φυσικά στον πρώτο και κυριότερο καταστατικό σκοπό του Δικτύου μας, εντάσσεται ο σεβασμός και η διαρκής τιμή στη μνήμη και στο υψηλό παράδειγμα όσων αγωνίστηκαν, όσων εκτελέστηκαν, όσων σφαγιάστηκαν, όσων οδηγήθηκαν στην πυρά ζωντανοί, όσων βασανίστηκαν και εκδιώχθηκαν, όσων μαρτύρησαν στις πόλεις και στα χωριά μας κατά την περίοδο των Ελληνικών Ολοκαυτωμάτων.
Το Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών αριθμεί 131 μαρτυρικούς τόπους σ’ όλη την Ελλάδα. Ιδρύθηκε στις 12 Δεκεμβρίου του 2000 στην μαρτυρική πόλη των Καλαβρύτων η οποία και έχει οριστεί ως έδρα του.
Εδώ και 24 χρόνια το Δίκτυο πορεύεται έχοντας το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον.
Στραμμένο στις νέες γενιές που παραλαμβάνουν τη σκυτάλη της ιστορικής μνήμης.
Αυτή είναι βασική επιδίωξη μας.
Οι νεότεροι ημών να κρατήσουν ζωντανή την παρακαταθήκη, φροντίζοντας κάθε φορά να προσθέτουν και κάτι που θα έρχεται να τιμήσει, να θυμίσει, να εξυψώσει και να προβάλλει το έπος των μαρτυρικών πόλεων.
Το συλλεκτικό νόμισμα της Τράπεζας της Ελλάδας εντάσσεται σ’ αυτό ακριβώς το πλαίσιο.
Ένα νόμισμα επιμελημένο με τρόπο απόλυτα συμβατό με τα ιστορικά ορόσημα που έρχεται να προβάλλει και να υπηρετήσει, οδηγώντας σ’ ένα πραγματικά εντυπωσιακό αποτέλεσμα.
Η δε εικαστική αναπαράσταση στις δυο πλευρές του νομίσματος μεταδίδει μέσα από δυο διαφορετικές χαρακτικές αποτυπώσεις τη φρίκη και την οδύνη που προκαλεί ο πόλεμος αλλά και την ιερότητα που περιβάλλει όσους έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα και την Ελευθερία.
Η πλευρά του νομίσματος με τους σταυρούς θυμίζει σε πολλούς από εμάς του Τόπους Εκτέλεσης.
Και σ’ εμένα θυμίζει ασφαλώς τον Λόφο του Καππή, ακριβώς πάνω απ’ τα Καλάβρυτα.
Εκεί όπου στις 13 Δεκεμβρίου 1943, πριν από ακριβώς 81 χρόνια, οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής εκτέλεσαν όλο τον ανδρικό πληθυσμό της πόλης ηλικίας άνω των 13 ετών, όταν την ίδια στιγμή είχαν φυλακίσει τις γυναίκες και τα παιδιά στο Δημοτικό Σχολείο της πόλης, βάζοντας φωτιά με σκοπό να τους κάψουν.
Στο Λόφο του Καππή εκτελέστηκαν περισσότεροι από 700 πατριώτες.
Σήμερα δεσπόζει εκεί ένας μεγάλος λευκός Σταυρός και μερικά διάσπαρτα μνήματα στη πλαγιά πάνω από το Μνημείο Πεσόντων και πάνω απ’ την κατακόμβη με τα καντήλια που κοντά της έχει το πέτρινο γλυπτό της Καλαβρυτινής Μάνας.
Το νόμισμα της Τράπεζας της Ελλάδας είναι λοιπόν μια έμπρακτη αναγνώριση της ιδιαίτερης θέσης που έχουν στην ελληνική Ιστορία οι μαρτυρικοί τόποι.
Όμως, χρειάζονται πολλά ακόμα να γίνουν ώστε οι μαρτυρικές πόλεις και τα χωριά ν’ αποκτήσουν ακόμα πιο αναγνωρισμένο ρόλο στην ιστορική μας συνείδηση και κυρίως στην ιστορική συνείδηση της νέας γενιάς και των επόμενων γενιών.
Να γνωρίζουν τα παιδιά μας τι συνέβη εκεί και γιατί συνέβη.
Να ξέρουν ποιες επιλογές είναι εκείνες που τελικά συναντούν την ηθική και ιστορική δικαίωση και ποιες απορρίπτονται και καταδικάζονται απ’ την Ιστορία.
Αυτός είναι και ο λόγος που στους βραχυπρόθεσμους στόχους του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών -και εδώ θα είναι πολύτιμη και η δική σας βοήθεια σας- είναι η ανέγερση ενός Κοινού Μνημείου Μαρτυρικών Τόπων στην Αθήνα που είναι και η μεγαλύτερη πόλη της χώρας.
Ενός μνημείου που δεν θα παραπέμπει μόνο στη μνήμη αλλά θα την προκαλεί κιόλας.
Δηλαδή, ένα μνημείο αφιερωμένο στους πεσόντες μας το οποίο ταυτόχρονα θα γίνεται αφετηρία και αφορμή ώστε κάποιος να μπει πιο βαθιά στην Ιστορία των μαρτυρικών τόπων.
Και μαζί με το Μνημείο, στους επόμενους στόχους μας είναι η καθιέρωση Εθνικής Ημέρας για τους Μαρτυρικούς Τόπους και τα Ελληνικά Ολοκαυτώματα, αντίστοιχης εκείνης που υπάρχει -και πολύ σωστά υπάρχει- για τους Έλληνες Εβραίους του Ολοκαυτώματος.
Μια τέτοια Ημέρα, πέραν των άλλων και μαζί με την 27η Ιανουαρίου, θα είναι και Ημέρα συνώνυμη της καταδίκης κάθε μορφής μισαλλοδοξίας, ολοκληρωτισμού, φανατισμού και φασισμού όπου κι αν εκδηλώνονται.
Θα ήθελα επίσης να επισημάνω ότι έχουμε ήδη προχωρήσει και στην υπογραφή Μνημονίου με την ΚΕΔΕ η οποία μάς στηρίζει ενεργά και πολύ σύντομα οι προβλέψεις αυτού του Μνημονίου θ’ αρχίσουν να υλοποιούνται.
Ένα πρώτο βήμα είναι -για παράδειγμα- η παραχώρηση χώρου στην Αθήνα όπου θα φιλοξενηθεί μια δομή του Δικτύου ώστε να συντονίζονται όλες αυτές οι δράσεις.
Κυρίες και Κύριοι,
Φίλες και Φίλοι,
Πριν κλείσω θα ήθελα να κάνω μια μικρή αναφορά σε μια μεγάλη εκκρεμότητα.
Στα Καλάβρυτα συντελέστηκε το μεγαλύτερο έγκλημα πολέμου στην Ελλάδα της γερμανικής κατοχής και ένα απ’ τα ειδεχθέστερα εγκλήματα πολέμου των ναζί κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ανάλογης βαρβαρότητας εγκλήματα, κτηνωδίες ασύλληπτες στην ένταση και στην ωμότητα τους, συντελέστηκαν σ’ όλους τους μαρτυρικούς τόπους της χώρας μας.
Αφήνοντας πίσω τους χιλιάδες νεκρούς ήρωες και ολοκληρωτικές καταστροφές.
Γι’ αυτά τα εγκλήματα ποτέ και κανείς δεν τιμωρήθηκε.
Γι’ αυτά τα εγκλήματα, για τις εξοντώσεις, τις σφαγές αμάχων και τις καταστροφές κανείς δεν λογοδότησε, κανείς δεν πλήρωσε, κανείς δεν βρέθηκε αντιμέτωπος με τις συνέπειες των πράξεων του.
Το να λέγεται λοιπόν σήμερα απ’ την ανώτερη πολιτειακή αρχή της Γερμανίας, απ’ τον Πρόεδρο της Γερμανικής Δημοκρατίας και μάλιστα σ’ ελληνικό έδαφος, ότι το ζήτημα των γερμανικών οφειλών θεωρείται λήξαν είναι μια ανιστόρητη και προκλητική στάση που δικαία προκαλεί αισθήματα οργής σε όλους μας.
Το Δίκτυο Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών απάντησε και απαντά ότι ζήτημα παραγραφής των απαιτήσεων μας δεν υφίσταται, όπως δεν υφίσταται και ζήτημα παραίτησης απ’ τις αξιώσεις μας.
Απεναντίας, υπάρχουν βήματα που πρέπει να γίνουν -και να γίνουν γρήγορα- ώστε να τεθεί η γερμανική πλευρά αντιμέτωπη με τις ευθύνες της.
Και αναφέρομαι σε δυο μόνο σημεία:
Πρώτον, στην ιστορική απόφαση του Αρείου Πάγου που δικαιώνει τα θύματα και τους συγγενείς των θυμάτων στο Δίστομο. Απόφαση που για να καταστεί εκτελεστή χρειάζεται σύμφωνη γνώμη του ελληνικού Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Και δεύτερον, αναφέρομαι στο Ψήφισμα της Βουλής τον Απρίλιο του 2019.
Ψήφισμα που καλεί την κυβέρνηση -μεταφέρω ακριβώς τη φράση- «να προβεί σε όλες τις ενδεδειγμένες, ιδίως τις διπλωματικές και νομικές, ενέργειες για τη διεκδίκηση των οφειλών και την πλήρη ικανοποίηση όλων των αξιώσεων του Ελληνικού Κράτους».
Με τα «αν» είναι βέβαιο ότι δεν γράφεται η Ιστορία.
Όμως εδώ δεν μιλάμε για υποθέσεις, μιλάμε για βεβαιότητες.
Αν οι Γερμανοί δεν είχαν ισοπεδώσει τη χώρα μας, αν δεν είχαν εξοντώσει με διάφορους τρόπους το 10% του πληθυσμού της, αν δεν είχαν καταληστεύσει τους πόρους της, αν δεν είχαν καταστρέψει τις υποδομές και τις παραγωγικές εγκαταστάσεις της, αν δεν άρπαζαν και έκλεβαν οτιδήποτε μπορούσε να κλαπεί, σήμερα η πατρίδα μας θα είχε σίγουρα μια διαφορετική οικονομική, παραγωγική και κοινωνική ταυτότητα και φυσιογνωμία.
Κι όμως, το έγκλημα παραμένει χωρίς τιμωρία.
Το ασημένιο συλλεκτικό νόμισμα που παρουσιάζεται σήμερα θα υπενθυμίζει και αυτή τη διάσταση της Ιστορίας.
Θα υπενθυμίζει ότι τα περασμένα δεν είναι ξεχασμένα όσο κι αν το αντίθετο θα βόλευε εκείνους που ψάχνουν τρόπο να κλείσουν όπως - όπως τη συζήτηση κάθε φορά που οι Πρόεδροι της Ελληνικής Δημοκρατίας και οι Έλληνες Πρωθυπουργοί θέτουν το ζήτημα των γερμανικών οφειλών.
Φίλες και Φίλοι,
Θέλω και πάλι να ευχαριστήσω την Τράπεζα της Ελλάδας για την πρωτοβουλία της.
Και να συγχαρώ όλους όσοι έβαλαν τη δική τους σφραγίδα ώστε να φτάσουμε στην έκδοση και στην παρουσίαση σήμερα του αργυρού συλλεκτικού νομίσματος.
Στην μια όψη του οποίου -όπως είπαμε ήδη- υπάρχει μια συστάδα σταυρών.
Και ο Σταυρός ανάμεσα στους πολλούς συμβολισμούς του, έχει και τον συμβολισμό του Μαρτυρίου, τον συμβολισμό της Θυσίας, της Ενότητας αλλά και της Νίκης.
Κι αυτοί ακριβώς οι συμβολισμοί είναι που περιβάλλουν και τους μαρτυρικούς τόπους της πατρίδας μας.
Σας Ευχαριστώ.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.