Κουβαλώντας μια ιστορία 156 ετών, οι Εύζωνες της Προεδρικής Φρουράς δεσπόζουν εμβληματικά στο μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, αποτελώντας ση...
Η μακρόχρονη ιστορία της Προεδρικής Φρουράς ξεκινά την 12η Δεκεμβρίου του 1868, με τη σύσταση ενός μάχιμου και ταυτοχρόνως τελετουργικού τμήματος, του μόνιμου Στρατού, με την ονομασία «Άγημα». Σκοπός της δημιουργίας του, ήταν η παροχή άριστης στρατιωτικής εκπαίδευσης στους διακριθέντες για τη στρατιωτική τους αρετή, ώστε να αποτελέσουν υπόδειγμα εκπαίδευσης για τον υπόλοιπο Στρατό.
Μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους, το 1914, μετονομάζεται σε «Ανακτορική Φρουρά». Το 1929, έτος έναρξης των εργασιών ανέγερσης του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη, λόχος Ευζώνων με την ονομασία «Λόχος Φρουράς Προέδρου της Δημοκρατίας», αναλαμβάνει τη φύλαξη του.
Στην πορεία των χρόνων και με τις αλλαγές του πολιτεύματος, οι μετονομασίες διαδέχονταν η μια την άλλη: «Λόχος Βασιλικής Φρουράς» (1940), «Τιμητική Φρουρά του Αγνώστου Στρατιώτη»(1941), «Φρουρά Σημαίας»(1942), «Βασιλική Φρουρά»(1946). Ωστόσο, παρέμενε αμετάβλητη η αποστολή που αφορούσε στην τιμητική φρούρηση του Μνημείου του Αγνώστου Στρατιώτη και των Ανακτόρων.
Από το 1974, με την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στην Ελλάδα, ονομάζεται οριστικά πλέον «Προεδρική Φρουρά», έχει καθαρά τελετουργικό χαρακτήρα και υπάγεται στο Στρατιωτικό Γραφείο της Προεδρίας της Δημοκρατίας.
Ιστορία
Η ιστορία των ευζωνικών ταγμάτων (αργότερα συνταγμάτων) ξεκινά το 1867, με την ίδρυση τεσσάρων ταγμάτων, καθένα από τα οποία διέθετε οργανική δύναμη τεσσάρων λόχων. Κεντρική τους αποστολή ήταν η φύλαξη της μεθορίου. Το 1868 προστέθηκε σε κάθε τάγμα ευζώνων και πέμπτος λόχος. Η αρχική σύνθεση αυτών των ταγμάτων αποτελούνταν από εθελοντές, υπαξιωματικούς ή οπλίτες, οι οποίοι συνήθως κατάγονταν από ορεινές περιοχές.
Η ένδοξη δράση των ευζωνικών ταγμάτων κατά τη διάρκεια των Βαλκανικών Πολέμων υπήρξε καταλυτική με αποτέλεσμα οι εύζωνοι να λάβουν στη συνείδηση του ελληνικού λαού την εικόνα ηρώων. Έντονη δράση είχαν τα ευζωνικά τάγματα και κατά τη διάρκεια των υπόλοιπων ένοπλων συγκρούσεων του 20ού αιώνα στις οποίες είχε εμπλακεί ο ελληνικός στρατός (Μικρασιατική Εκστρατεία, Πρώτος και Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος).
Από το 1914, ως ιδιαίτερη μονάδα ευζώνων συγκροτείται η Ανακτορική Φρουρά. Ο τίτλος της έχει μετατραπεί αρκετές φορές από τότε (Φρουρά Σημαίας, Φρουρά Μνημείου Αγνώστου Στρατιώτη, Βασιλική Φρουρά, Προεδρική Φρουρά). Η σημερινή της ονομασία είναι «Προεδρική Φρουρά», η οποία της αποδόθηκε το 1974, μετά τη κατάρρευση της δικτατορίας Παπαδόπουλου.
Ιδιαίτερα ξεχωριστή θέση στην ιστορία των ευζωνικών ταγμάτων κατέχουν τα 3/40 και 5/42 Συντάγματα Ευζώνων, κυρίως λόγω της δράσης τους κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής Εκστρατείας. Πέρα από την αποτελεσματικότητά του κατά τη διάρκεια των πρώτων στρατιωτικών επιχειρήσεων, μετά την κατάρρευση του ελληνικού μετώπου κάτω από την καθοδήγηση του διοικητή του Νικόλαου Πλαστήρα, το 5/42 Σύνταγμα Ευζώνων έφτασε συντεταγμένο στον Τσεσμέ, από όπου και διαπεραιώθηκε στο νησί της Χίου.
Ο συνταγματάρχης Δημήτριος Ψαρρός οργάνωσε το 5/42 Σύνταγμα το 1942 για να συμμετάσχει στην εθνικη αντίσταση στους κατακτητές. Έδωσε πολλές ηρωικές μάχες στα βουνά της Στερεάς Ελλάδος εναντίον των Γερμανών και το Σύνταγμα για ακόμη μια φορά έγινε το «Ασκέρι του Διαβόλου».
Αποστολή – Καθήκοντα
Οι Εύζωνες προέρχονται από εθελοντές οπλίτες του Πεζικού, επιλέγονται δε μέσα από μία επίπονη διαδικασία. Ως ακοίμητοι φρουροί, αποτίνουν φόρο τιμής στο Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη όλο το εικοσιτετράωρο, κάτω από οποιεσδήποτε καιρικές συνθήκες, φρουρούν δε τιμητικά το Προεδρικό Μέγαρο και την πύλη του Στρατοπέδου της Προεδρικής Φρουράς.
Επιπλέον, αποδίδουν τιμές στην Α.Ε. τον/την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, σε αρχηγούς ξένων κρατών, καθώς και σε πρέσβεις ξένων χωρών κατά την επίδοση των διαπιστευτηρίων τους στον/στην Πρόεδρο.
Μέρος των καθηκόντων της Προεδρικής Φρουράς αποτελεί επίσης η έπαρση και η υποστολή της ελληνικής Σημαίας στον Ιερό Βράχο της Ακρόπολης, τις Κυριακές και τις επίσημες αργίες, καθώς και η συμμετοχή τμημάτων Ευζώνων στον εορτασμό εθνικών επετείων και σε άλλες πανηγυρικές εκδηλώσεις στο εσωτερικό και το εξωτερικό, ιδιαίτερα κατά την εθνική επέτειο της 25ης Μαρτίου.
Κάθε Κυριακή, στις 11:00 π.μ., άγημα Ευζώνων παρελαύνει από το στρατόπεδο της Προεδρικής Φρουράς μέχρι το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, όπου πραγματοποιείται η επίσημη τελετή αλλαγής φρουράς.
Η ευζωνική ενδυμασία
Αλλαγή φρουράς Ευζώνων πρό του Μνημείου του Άγνωστου Στρατιώτη
Οι Εύζωνοι είναι παγκοσμίως γνωστοί για την ενδυμασία που φέρουν. Η φουστανέλα σχεδιάστηκε ως στολή για την Ανακτορική παλιότερα και σήμερα Προεδρική Φρουρά. Βάση για τη δημιουργία της στολής των Ευζώνων αποτέλεσε η παραδοσιακή φουστανέλα της Ναυπάκτου, που θεωρείται ο νεότερος τύπος φουστανέλας και κατά τα παλιότερα χρόνια εντοπιζόταν σε ολόκληρη τη Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο και τη Θεσσαλία.[1]
Υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός συμβολισμών που αποδίδονται στα χαρακτηριστικά της ευζωνικής στολής. Για παράδειγμα, ο αριθμός των δίπλων της φουστανέλας φημολογείται πως είναι ίσος με τη διάρκεια (σε έτη) της περιόδου της Τουρκοκρατίας, δηλαδή 400. Παρ' όλ' αυτά, οι φουστανέλες που φέρουν στις μέρες μας οι Εύζωνοι σπάνια έχουν ακριβώς 400 δίπλες.
Τα υπόλοιπα μέρη που συγκροτούν την ευζωνική στολή είναι:
- Το φάριο (ή φάρεο). Είναι το καπέλο του εύζωνα. Το φάριο έχει κόκκινο χρώμα και είναι κατασκευασμένο από τσόχα. Στη θέση του μετώπου φέρει το ελληνικό εθνόσημο. Χαρακτηριστικό κομμάτι του φάριου αποτελεί η μακριά μαύρη φούντα, κατασκευασμένη από μετάξι. Το σχήμα της θεωρείται πως συμβολίζει το δάκρυ του Χριστού στη Σταύρωση.
- Το πουκάμισο. Είναι λευκού χρώματος και έχει χαρακτηριστικά μεγάλο άνοιγμα μανικιών. Το λευκό χρώμα, το οποίο κυριαρχεί σε ολόκληρη την ευζωνική στολή, θεωρείται πως συμβολίζει την αγνότητα των εθνικών αγώνων.
- Η φέρμελη. Είναι το γιλέκο του εύζωνα. Αποτελεί το δυσκολότερο, όσον αφορά την κατασκευή του, κομμάτι της ευζωνικής στολής. Διαθέτει λευκά και επίχρυσα νήματα, με τα οποία απεικονίζονται σχέδια λαογραφικής σημασίας. Ένα από αυτά αποτελούν και τα αρχικά γράμματα "Χ" και "Ο", τα οποία θεωρείται ότι αντιστοιχούν στις λέξεις Χριστιανός και Ορθόδοξος.
- Οι κάλτσες. Είναι λευκές και κατασκευασμένες από μαλλί. Κάθε εύζωνας φέρει από δύο κάλτσες σε κάθε πόδι. Οι κάλτσες στηρίζονται στη μέση του εύζωνα, κάτω από τη φουστανέλα, με τη βοήθεια μιας δερμάτινης ζώνης που ονομάζεται ανάσπαστος.
- Οι καλτσοδέτες. Είναι μαύρου χρώματος και κατασκευασμένες από μετάξι.
- Τα τσαρούχια. Είναι τα υποδήματα του εύζωνα. Είναι κόκκινου χρώματος και κατασκευασμένα από δέρμα. Στη σόλα κάθε τσαρουχιού βρίσκονται καρφωμένα περίπου 60 καρφιά (προκαδούρες), τα οποία είναι υπεύθυνα για τον επιβλητικό ήχο που ακούγεται κατά το βηματισμό ενός εύζωνα. Κατά μέσο όρο, το κάθε τσαρούχι ζυγίζει τρία κιλά. Χαρακτηριστικό κομμάτι των τσαρουχιών αποτελούν οι μαύρες φούντες στις οποίες καταλήγουν οι μύτες τους. Θεωρείται πως η αρχική τους χρήση ήταν να κρύβονται σε αυτές μικρά κοφτερά αντικείμενα που θα μπορούσαν αιφνιδιαστικά να τραυματίσουν τον εχθρό σε μία «σώμα με σώμα» μάχη. Άλλη άποψη είναι ότι οι φούντες προστάτευαν τα δάχτυλα των ποδιών από το χιόνι και τα κρυοπαγήματα.
- Οι φυσιγγιοθήκες. Κατασκευασμένες από δέρμα.
Σε εθιμοτυπικές εκδηλώσεις της Προεδρικής Φρουράς ορισμένοι εύζωνοι φέρουν τις παραδοσιακές στολές της Κρήτης και του Πόντου, ως αναγνώριση της συμβολής αυτών των περιοχών στους εθνικούς αγώνες. Από το 2020, στις λίγες αυτές φορεσιές των ανδρών της Προεδρικής Φρουράς, θα ενταχθεί και μια ενδυμασία βασισμένη στην παραδοσιακή θρακιώτικη φορεσιά.
Μια παραλλαγή της ευζωνικής ενδυμασίας (την οποία έφερε και ο Όθων) συναντάται στους αξιωματικούς της φρουράς, οι οποίοι δεν φορούν κάλτσες, καλτσοδέτες και τσαρούχια, αλλά περισκελίδα (παντελόνι), μακρύτερη φουστανέλα και στιβάλια (μπότες).
πληροφορίες: presidency.gr/- el.wikipedia.org/
φωτογραφίες: Νίκος Κυριαζής - ΚΑΛΑΒΡΥΤΑ-NEWS
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.