Το “Λενάκι” του Δημήτρη Ινδαρέ παρουσιάστηκε στα Καλάβρυτα την Παρασκευή 14/3, στο κατάμεστο από κόσμο Πολιτιστικό Κέντρο, που στο τέλος απ...
Το “Λενάκι, δύο φωτιές και δύο κατάρες”, σε σενάριο και σκηνοθεσία Δημήτρη Ινδαρέ, παρουσιάστηκε για πρώτη φορά, στο 26ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, όπου και απέσπασε εξαιρετικές κριτικές.
Το σενάριο βασίζεται στο ομώνυμο βιβλίο του σκηνοθέτη και είναι η αναψηλάφηση μιας παλιάς ιστορίας που ήρθε στο φως μέσα από τα ξεχασμένα χειρόγραφα που ανακάλυψε ο σκηνοθέτης στο πατρικό του και ένα δημοτικό τραγούδι για τον καταδιωκόμενο έρωτα δυο αλλοθρήσκων, της Ελένης και του Λιμάζη, δίνει την αφορμή για ένα αναπάντεχο, στοχαστικό ταξίδι στο παρελθόν της ιστορικής κοινότητας του Λειβαρτζίου στις πλαγιές του Ερύμανθου.
Ο χαρισματικός σκηνοθέτης τόνισε: "Από τον Ερύμανθο στον Χελμό, μονοπάτια, ποτάμια, γεφύρια, χωριά, θρύλοι, τραγούδια. Δρομολόγια της ζωής, που επιμένει. Μακάρι να μπορούσε ένα τραγούδι να λειτουργήσει σαν άσκηση συμφιλίωσης και καταλλαγής."
Της προβολής του έργου, προλόγισε ο Δήμαρχος Καλαβρύτων κ. Αθανάσιος Παπαδόπουλος ο οποίος τόνισε:
"Θα έχετε ακούσει ασφαλώς τη φράση που λέει «Ουδείς προφήτης στον τόπο του».
Αυτό σίγουρα δεν ισχύει για τον σκηνοθέτη και συγγραφέα Δημήτρη Ινδαρέ.
Κάθε δημότης, σε κάθε γωνιά του Δήμου μας, που παρακολουθεί από κοντά την πορεία και το έργο του Δημήτρη Ινδαρέ, αισθάνεται περηφάνια που ένας από εμάς καταφέρνει -εδώ και περίπου τριάντα χρόνια- να διακρίνεται σ’ ένα χώρο πολύ δύσκολο και με πολλές απαιτήσεις όπως είναι ο χώρος του Κινηματογράφου.
Απ’ την άλλη πλευρά, το ίδιο περήφανος είναι και ο ίδιος για την καταγωγή και το χωριό του. Περήφανος για τις οικογενειακές ρίζες του στο Λειβάρτζι.
Αυτό δεν χρειάζεται να το πει.
Αυτό το καταλαβαίνει κανείς και χωρίς να γνωρίζει τον Ινδαρέ. Το καταλαβαίνει απ’ τις δημόσιες τοποθετήσεις του αλλά και απ’ το έργο του.
Στο οποίο πέρυσι, το 2024, προστέθηκε ένα ακόμα κινηματογραφικό διαμάντι.
Το ντοκιμαντέρ «Λενάκι, δυο φωτιές και δυο κατάρες» που θα δούμε απόψε και το οποίο έχει ως κεντρικό του άξονα τον πολύ-τραγουδισμένο έρωτα της Ελένης και του Λιμάζαγα, λίγο πριν την κήρυξη της Επανάστασης του 1821.
Πριν από το ντοκιμαντέρ, ο Δημήτρης Ινδαρές είχε εκδώσει το 2021 το ομώνυμο βιβλίο του στο οποίο περιέγραφε όλο το ταξίδι του απ’ το σήμερα κι αντίστροφα, έως το παρελθόν.
Δηλαδή, όλη την διαδρομή απ’ την ανακάλυψη των παλιών εγγράφων στο πατρικό του σπίτι στην Πάτρα ως την αναψηλάφηση μιας συναρπαστικής ιστορίας που πηγαίνει επτά γενιές πίσω.
Κάθε κριτική στα μέσα ενημέρωσης που έχει δει έως σήμερα το φως για το βιβλίο ή το ντοκιμαντέρ, παρομοιάζει την ιστορία της Ελένης απ’ το Λειβάρτζι με παραμύθι.
Ένα παραμύθι που ξεπροβάλλει μέσα απ’ την πραγματικότητα και το οποίο έγινε και δημοτικό τραγούδι η απήχηση του οποίου ξεπέρασε κατά πολύ τα όρια αυτής της περιοχής.
Ένα τραγούδι που έχει καταχωρηθεί στο Κέντρο Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών και το οποίο -σε διάφορες εκδοχές και παραλλαγές του- είναι γνωστό και τραγουδιέται σ’ όλη την Ελλάδα αλλά και όπου υπάρχει Ελληνισμός.
Και είναι ευκαιρία, με αφορμή αυτή την παρατήρηση, ν’ ακουστεί απόψε ότι το δημοτικό τραγούδι δεν είναι ξεχασμένο ή παροπλισμένο είδος.
Δεν είναι κάτι που έχει πάψει ν’ αγγίζει την εποχή και την κοινωνία μας.
Το αντίθετο.
Το δημοτικό τραγούδι είναι ποίηση, είναι λογοτεχνία, είναι κομμάτι της παράδοσης μας ανθεκτικό στο χρόνο και αυθεντικό στον τρόπο που μεταφέρει τις λαϊκές αφηγήσεις.
Είναι κομμάτι της λογοτεχνικής μας παράδοσης που μεταφέρει-από γενιά σε γενιά- τις αρετές, τις αρχές και τις αξίες, τις συγκινήσεις, τα βιώματα, τις αγωνίες και τις ελπίδες, τα κατορθώματα, τους έρωτες αλλά και τις τραγωδίες των πρωταγωνιστών του, μεταφέροντας την ίδια στιγμή και όλα εκείνα τα στοιχεία που συνθέτουν τον λαϊκό ψυχισμό εδώ και αιώνες.
Έναν ψυχισμό που μένει απαράλλαχτος παρά το ότι αλλάζουν, ότι εξελίσσονται κάθε φορά οι κοινωνικές συνθήκες.
Η ταινία του Δημήτρη Ινδαρέ μάς καλεί σε μια νοσταλγική επιστροφή στο παρελθόν.
Μας καλεί να δούμε τη συνάντηση δυο διαφορετικών κόσμων μέσα απ’ την ιστορία της Ελένης και του Λιμάζαγα.
Και επίσης να δούμε τον τρόπο που αυτή η συνάντηση, αυτό το ειδύλλιο δυο αλλόθρησκων, έρχεται αντιμέτωπο με την εποχή του, έρχεται αντιμέτωπο με το κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο εκτυλίσσεται και προκαλεί θύελλες.
Όταν ο πατέρας της Ελένης, ο προεστός του χωριού Χριστόδουλος Παπαδόπουλος, θα προσφύγει στο δικαστήριο της εποχής εναντίον του ζευγαριού, η Ελένη σύμφωνα με την παράδοση θα πει την φράση «άντρα χρώσταγα, άντρα πήρα».
Μια δήλωση ελευθερίας, δήλωση επαναστατική για τα δεδομένα της εποχής.
Αλλά και μια ευθεία δήλωση γυναικείας χειραφέτησης που θα ειπωθεί σε μια Ελλάδα που είναι ακόμα υπόδουλη, από μια γυναίκα θαρραλέα που εξεγείρεται για τον αγαπημένο της, βγαίνει μπροστά και τον υπερασπίζεται και γι’ αυτό το λόγο τραβά πάνω της θυμούς και κατάρες που θα προκαλέσουν αλυσιδωτά γεγονότα.
Το ντοκιμαντέρ του Δημήτρη Ινδαρέ έχει ήδη προβληθεί σε μερικά από τα πιο γνωστά Φεστιβάλ Κινηματογράφου.
Όπως στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, στο Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου στο Λος Άντζελες, στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Πελοποννήσου, στο Φεστιβάλ Ελληνικού Ντοκιμαντέρ στη Χαλκίδα, στην Ταινιοθήκη της Ελλάδας και σε κινηματογραφικές αίθουσες σε πολλές πόλεις της χώρας μας.
Και όλες αυτές οι προβολές έχουν ως φόντο τον τόπο μας, τους ανθρώπους μας, την καθηλωτική ομορφιά του τοπίου, τους χορούς, τις μουσικές και τις παραδόσεις μας.
Και αυτό είναι από μόνο του σημαντικό, είναι από μόνο του κέρδος το οποίο οφείλουμε ν’ αναγνωρίσουμε στον Δημήτρη Ινδαρέ και σ’ όλους όσοι βοήθησαν ώστε να βγει στις οθόνες το ντοκιμαντέρ.
Επιλέξαμε, λοιπόν, η ταινία να ενταχθεί στις φετινές επετειακές εκδηλώσεις του Δήμου Καλαβρύτων και να προβληθεί σήμερα.
Σήμερα που συμπληρώνονται 204 χρόνια απ’ τις 14 Μαρτίου 1821 όταν στο Λειβάρτζι ο Ξαντάκης Τομαράς σκοτώνει με το καρυοφύλλι του δυο Τούρκους φοροεισπράκτορες και εμψυχώνει έτσι τους αγωνιστές που ετοιμάζονται να εξεγερθούν.
Δυο μέρες αργότερα, στις 16 Μαρτίου 1821, ο οπλαρχηγός Δημητράκης Ινδαρές, ξάδελφος της Ελένης, βάζει φωτιά στον Πύργο του Λιμάζαγα, αρπάζει κανόνια και άλλο πολεμικό υλικό και τα στέλνει στα Καλάβρυτα με σκοπό να χρησιμοποιηθούν στην πρώτη πολεμική επιχείρηση του 1821 που είναι η Απελευθέρωση των Καλαβρύτων.
Μ’ έναν τρόπο όλα συνδέονται μεταξύ τους.
Και αυτή είναι η μεγάλη γοητεία της Ιστορίας.
Η συνάφεια και η επίδραση των γεγονότων μεταξύ τους. Το χθες που συνδέεται με το σήμερα και το σήμερα που συνδέεται με το αύριο.
Η τρυφερή αναψηλάφηση της ιστορίας της Ελένης, μέσα απ’ τον ευαίσθητο και επιδέξιο φακό του Δημήτρη Ινδαρέ, το επιβεβαιώνει απόλυτα.
Κλείνοντας θα ήθελα να μοιραστώ μαζί σας μια φράση απ’ την απόφαση μιας Κριτικής Επιτροπής που πριν λίγους μήνες απένειμε δυο βραβεία στην ταινία.
Γράφουν, λοιπόν, ότι το ντοκιμαντέρ είναι «ένα ποιητικό, προσωπικό ταξίδι του δημιουργού στον χρόνο, αφιερωμένο στη γη και στην ιστορία των Καλαβρύτων.
Μέσα από τις αφηγήσεις των κατοίκων του τόπου, σπαραγμάτων της φύσης, χορών και λατρευτικών εθίμων, ανασυνθέτει το παρελθόν και συμφιλιώνεται μαζί του, φωτίζοντας τις ανθρώπινες επιλογές και προκαταλήψεις.
Συνδυάζοντας την εικαστική ελευθερία και δύναμη του ελληνικού δημοτικού τραγουδιού, η ταινία δημιουργεί έναν κόσμο που ξετυλίγεται στα όρια του ονείρου και του μύθου, συνδέοντας το χθες με την ψυχή του σήμερα και αναδεικνύοντας τις γέφυρες της αγάπης».
Κι έτσι ακριβώς είναι.
Δεν υπάρχουν σχόλια
Σημείωση: Μόνο ένα μέλος αυτού του ιστολογίου μπορεί να αναρτήσει σχόλιο.