Αρχείο Ολοκαυτώματος - Το Σχέδιο Άμυνας του ΕΛΑΣ Καλαβρύτων

  ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΜΥΝΑΣ ΕΛΑΣ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ Τα πυρπολημένα Μαζέικα [14.12.1943] ΜΝΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ Νο 181 - μέρος 8ο τα κείμεν...

  ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΑΜΥΝΑΣ ΕΛΑΣ ΤΩΝ ΚΑΛΑΒΡΥΤΩΝ

Τα πυρπολημένα Μαζέικα [14.12.1943]

ΜΝΗΜΟΝΙΚΟ ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ Νο 181 - μέρος 8ο

τα κείμενα και οι φωτογραφίες διέπονται από τη Νομοθεσία περί Πνευματικών Δικαίωμάτων
copyright Ιστορικό Αρχείο Κανελλόπουλου
Φως στα ντοκουμέντα του Ιστορικού Αρχείου του Δημ.Κανελλόπουλου για το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα

-36-

Παραθέτουμε το σχέδιο άμυνας του ΕΛΑΣ της περιοχής Καλαβρύτων. Κοινοποιήθηκε για εφαρμογή στις 2.12.1943 για εφαρμογή. Στις 4.12.1943 ήταν στα χέρια του 749/Jager Retsiment, μεταφράστηκε και κοινοποιήθηκε στις γερμανικές ομάδες που συμμετείχαν στην Επιχείρηση Καλάβρυτα. Βρέθηκε από τον ιστορικό ερευνητή Δημήτρη Κανελλόπουλο στα Γερμανικά Αρχεία (ΒΑ-ΜΑ) στη γερμανική γλώσσα. Τα σχόλια περιττεύουν…

ΕΛΑΣ Κάπου 2.12.1943

ΙII Μεραρχία Πελοποννήσου

Το ΙΙ Τάγμα [Ανεξάρτητο Τάγμα Καλαβρύτων] αναλαμβάνει αποστολή προφυλακής στην ευρύτερη περιοχή του χωριού Μαμουσιά.

Γραμμή Προφυλακών. Τα νότια υψώματα της Μαμουσιάς (θα υποδειχθούν επί τόπου).

Ζώνη Επιτηρήσεως και Παρατηρήσεως. Βρόστενα - Σταυριά -σιδηροδρομική γραμμή Διακοφτού - Καλαβρύτων, Ασώματοι, Δερβένι - Σέλιτσα, δεξιά του υποτομέα της Βρόστενας, αριστερά του υποτομέα Σέλιτσας. Στο αριστερό μας βρίσκεται εγκατεστημένο αμυντικά το I Ανεξάρτητο Τάγμα Ρωγών-Κερπινής-Βάλτας-Πλατανιώτισσας. Η σύνδεση με τον αριστερό υποτομέα μας θα επιτευχθεί από το I Ανεξάρτητο Τάγμα.

Αποστολή των προφυλακών. Να παρεμποδίσουν την κίνηση του εχθρού και να τον παρασύρουν σε κατάλληλη θέση, που θα είναι ήδη γνωστή εκ των προτέρων ως παγίδα.

Αποστολή Λόχων Προφυλακής. Ο 1ος Λόχος, ο οποίος θα αποτελέσει την προφυλακή υπ’ αριθ. 1, πρέπει αμέσως με το σύνθημα του συναγερμού και χωρίς άλλη διαταγή να καταλάβει το υπ’ αριθ. 1 ύψωμα. Οδηγίες θα δοθούν επί τόπου. Εκεί θα λάβει και τη διαταγή περί των περαιτέρω ενεργειών από τον Διοικητή Τάγματος.

Επίσης και ο 2ος Λόχος, ο οποίος θα αποτελέσει την προφυλακή υπ’ αριθ. 2, πρέπει αμέσως με το σύνθημα του συναγερμού και χωρίς άλλη διαταγή να καταλάβει το υπ’ αριθ. 2 ύψωμα και να αναμείνει τη διαταγή περί των περαιτέρω ενεργειών από τον Διοικητή Τάγματος. Με το σύνθημα θα προωθηθούν και τα οχήματα που βρίσκονται πίσω από τα υψώματα και, σε απόσταση 200 μ. από αυτά, η Πολυβολαρχία θα προετοιμάσει τα πολυβόλα και τα κιβώτια πυρομαχικών για το εξής σχέδιο βολής: η 1η ομάδα επί του υψώματος υπ’ αριθ. 1, η 2η ομάδα επί του υψώματος υπ’ αριθ. 2 με τη διαταγή να βάλει εναντίον των σημείων εκείνων όπου θα εμφανίζεται ο εχθρός, ενώ οι ομαδάρχες πρέπει να προσέξουν να μην βάλουν εναντίον ανδρών των εκεί φυλακίων μας.

Επιλογή θέσεων. Ο Διοικητής της Πολυβολαρχίας πρέπει να μεριμνήσει για την επιλογή των θέσεων της 1ης και της 2ης ομάδας.

Αποστολή φυλακίων στην περιοχή επιτηρήσεως. Το υπ’ αριθ. 1 φυλάκιο της Βρόστενας πρέπει να επιτηρεί όλη την κυκλοφορία επί της δημοσίας οδού Διακοφτού – Αθηνών προς Βρόστενα.

Αχιλλέας

Μίχου

Αλέξανδρος

Ο Διοικητής της 117 Jager Division, Von Le Suiz

Ο Γραμματέας του ΕΑΜ Αχαΐας
δικηγόρος-συγγραφέας Ηλίας Παπαστερόπουλος

Με βάση την ανωτέρω διαταγή – σχέδιο άμυνας, το Ανεξάρτητο Τάγμα Καλαβρύτων, υπό τον Καπετάνιο Χελμό [Κωστάκης Γκίκας, από τα Καλάβρυτα] αναπτύχθηκε και έλαβε θέση μάχης στα υψώματα Κερπινής – Βάλτας - Πλατανιώτισσας. Στις 6 Δεκεμβρίου 1943, απογευματινές ώρες έφθασε στα υψώματα Κερπινής ο Μελάς [Ανδρέας Παπανδρέου], ο οποίος μετέφερε γραπτή διαταγή του Αρχηγείου του ΕΛΑΣ Β. Πελοποννήσου, η οποία επιδόθηκε στον Καπετάν Χελμό, με την οποία διατάσσετο το Ανεξάρτητο Τάγμα Καλαβρύτων να αναδιπλωθεί και να διασκορπιστεί προς Ρούμελη ή Κορινθία. Η απόφαση αυτή λήφθηκε σε σύσκεψη που έγινε στην Αγία Λαύρα [6.12.1943] μεταξύ του Αρχηγείου ΕΛΑΣ Β. Πελοποννήσου, Άγγλων συνδέσμων της SOE 133, Άντριους και Κάμπελ, και Επιτροπής Προυχόντων από τα Καλάβρυτα [Παπανδρέου, Κατσίνης, Πετράκος, Νικολαΐδης, κ.ά.]. Η Επιτροπή των Καλαβρύτων απαίτησε να εγκαταλείψει ο ΕΛΑΣ την Επαρχία Καλαβρύτων γιατί σε επίσκεψή της την προηγούμενη στο Αρχηγείο της SOE 133 [Στήβενς, Μακ Μάλεν, Ριντ κ.ά.] έλαβε την εντολή να ζητηθεί από τον ΕΛΑΣ να υποχωρήσει από την Επαρχία Καλαβρύτων, γιατί οι Γερμανοί δεν πειράζουν άμαχους και αθώους πολίτες. Σε διαφορετική περίπτωση, δηλαδή αντίστασης του ΕΛΑΣ, τα αποτελέσματα θα είναι απρόβλεπτα και δυσάρεστα για τους κατοίκους της περιοχής [Μαρτυρία του ιστορικού ερευνητή Δημήτρη Κανελλόπουλου από τον Χαράλαμπο Πετράκο, Πάνο Νικολαΐδη και τον Καπετάν Χελμό (Κωστάκη Γκίκα)]. Τον Μελά [Ανδρέα Παπανδρέου, υιό του Προέδρου της Κοινότητας Καλαβρύτων Ανδρέα Παπανδρέου] συνόδευαν και 20-30 άνδρες και γυναίκες από τους Ρωγούς και Κερπινή, οι οποίοι έπεσαν κυριολεκτικά πάνω στα στημένα πολυβόλα του Ανεξάρτητου Τάγματος Καλαβρύτων και απαίτησαν την υποχώρηση των ανταρτών. Ο Καπετάν Χελμός, δακρυσμένος, διέταξε τη σύμπτυξη του Τάγματος και μέσω στάσης Κερπινής κατέβηκε στο Διακοφτό. Επειδή ο Κορινθιακός κόλπος ήταν ποντισμένος από ναυτικές μονάδες των Γερμανών, το Τάγμα διασκορπίστηκε προς τη Νεμέα. Το ίδιο έπραξε και το Αρχηγείο της ΙΙΙης Μεραρχίας ΕΛΑΣ Β.Δ. Πελοποννήσου με όλη τη δύναμή της, η οποία διασκορπίστηκε προς Μαίναλο [μαγνητοφωνημένη μαρτυρία Καπετάν Χελμού (Γκίκα)].

Η μη προβολή αντίστασης στην άνοδο των Γερμανών από τον ΕΛΑΣ αποτέλεσε ευκαιρία από τη SOE 133 να δυσφημίσει την Ηγεσία και τον ΕΛΑΣ ότι δεν αντιστάθηκε στους Γερμανούς και άφησε τους Καλαβρυτινούς και τους κατοίκους της Επαρχίας στο έλεος του Θεού. Συγκεκριμένα για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκε η κόρη του Προέδρου του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού Πατρών [Χονδροδήμος], 18χρονη τότε Ντέζη Χονδροδήμου, μετέπειτα Παπαληγούρα, Δεκαβάλα κ.λπ. Κατά την άνοδο στα πυρπολημένα Καλάβρυτα, συμμετείχε η Ντέζη Χονδροδήμου, η οποία ήταν πράκτορας της SOE 133. Στη διανομή στις χήρες και στα ορφανά του συσσιτίου η Ντέζη Χονδροδήμου πέρασε το μήνυμα […] Βάσω (Κυριακοπούλου της οποίας ο άντρας Γεώργιος Κυριακόπουλος εκτελέστηκε στην ομαδική δολοφονία στη Ράχη του Καππή) έφερε μαύρη μπογιά γιατί το πένθος είναι βαρύ. Τι να γίνει όμως, οι άντρες μείνανε αβοήθητοι γιατί καμιά 500 αντάρτες που κοίταζαν την εκτέλεση από το Κάστρο δεν έριξαν ούτε μια τουφεκιά… Ευτυχώς που ο καλός Αυστριακός Στρατιώτης άνοιξε τις πόρτες του Σχολείου και σωθήκατε κι εσείς, γιατί τώρα θα είχατε την τύχη των αντρών σας […].

Η προπαγανδιστική αυτή συμπόνια της Ντέζης έγινε ανάθεμα για τους Αντάρτες, και οι περισσότερες Καλαβρυτινές μανάδες καταριόντουσαν τους Αντάρτες για το κακό που έπαθαν και όχι τους Γερμανούς.

Η Μαρία Αργυροπούλου

Τα πυρπολημένα Μαζέικα [14.12.1943]

Η πληροφορία αυτή μεταφέρθηκε και στην Ιωάννα Τσάτσου [γραμματέα τότε του Αρχιεπισκόπου Δαμασκηνού], η οποία την συμπεριέλαβε στο βιβλίο της ΦΥΛΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ.

Σε προσωπική συνάντηση που είχε ο ιστορικός ερευνητής Δημήτρης Κανελλόπουλος στο σπίτι της [Κανάρη 6 Κολωνάκι, Αθήνα, Νοέμβριος 1993] Ντέζης [Δέσποινας] Χονδροδήμου-Δεκαβάλα, η Ντέζη αρνήθηκε να απαντήσει στο ερώτημα της ιστορικής έρευνας […] πόθεν αποδεικνύεται η μη αντίσταση των Ανταρτών στη Σφαγή των Καλαβρύτων και στα περί σωτήρα Αυστριακού στρατιώτη […] (βλ. και Βιβλίο Προσωπική Μαρτυρία, Δεκέμβριος 1943 - Οκτώβριος 1944).

Σχετικά με τον σωτήρα Αυστριακό στρατιώτη, χαρακτηριστική είναι η δήλωση του καθηγητή κ. Μίμη Καλδίρη (θύμα από τη Σφαγή των Καλαβρύτων) στη Γενική Συνέλευση των μελών της Ενώσεως Καλαβρυτινών Αθήνας [Απρίλιος 19689] ότι […] τα περί σωτήρα Αυστριακού στρατιώτη είναι θρύλος πλαστός που τότε είχε κάποια σκοπιμότητα, τώρα πρέπει να αφαιρεθεί από το βιβλίο το κομμάτι περί Αυστριακού […]. Το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Καλαβρύτων [1990] έκανε δεκτή την εισήγηση τη κ. Κωνσταντοπούλου και απέρριψε κάθε ισχυρισμό περί του ρόλου Αυστριακού Στρατιώτη στη σωτηρία των γυναικοπαίδων κατά τον εγκλεισμό τους [13.12.1943] στο Δημοτικό Σχολείο Καλαβρύτων.

Η φήμη (μύθος) που επικράτησε ότι οι Αντάρτες αδράνησαν ή απέφυγαν να υπερασπιστούν τους συμπατριώτες τους, καθώς και η δήθεν φιλανθρωπία του Αυστριακού στρατιώτη να ανοίξει τις πόρτες του Δημοτικού Σχολείου Καλαβρύτων [13.12.1943] και έτσι να σωθούν τα έγκλειστα σ’ αυτό γυναικόπαιδα, δυστυχώς επικρατεί και μέχρι σήμερα. Κατόπιν, όμως, θα πρέπει να τελειώσει αυτή η σκόπιμη μυθοπλασία, γιατί η αληθινή ιστορία βασίζεται μόνο σε πραγματικά – αληθινά γεγονότα, τεκμηριωμένα και αυταπόδεικτα και όχι σε κάθε είδους προπαγάνδα και μύθους.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ....
ΣΤΟ ΕΠΟΜΕΝΟ: Διαπιστώσεις που χρήζουν Διάλογο