ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΩΣΤΗ ΣΤΕΦΑΝΟΠΟΥΛΟ - ΕΝΑΝ ΜΕΓΑΛΟ ΑΧΑΙΟ

Την τελευταία του πνοή, άφησε Στεφανόπουλος στις 23:18 το βράδυ της Κυριακής 20 Νοεμβρίου 2016, ο Αχαιός, τέως Πρόεδρος της Ελληνικής...

Την τελευταία του πνοή, άφησε Στεφανόπουλος στις 23:18 το βράδυ της Κυριακής 20 Νοεμβρίου 2016, ο Αχαιός, τέως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωστής Στεφανόπουλος σε ηλικία 90 ετών. Ο Κωστής Στεφαβόπουλος, νοσηλευόταν τις τελευταίες ημέρες στο νοσοκομείο Ερρίκος Ντυνάν με σοβαρή λοίμωξη του αναπνευστικού.

Ποιός ήταν ο Κωστής Στεφανόπουλος
«...Σε μία ημέρα θα έχω ξεχαστεί», είχε πει ο Κωστής Στεφανόπουλος λίγο πριν φύγει από την Προεδρία της Δημοκρατίας το 2005 για να διαψευστεί  σήμερα, 11 χρόνια πολλά, αφού πάντα, τουλάχιστον στους Αχαιούς παραμένει ως ένα αγνός ευπατρίδης και παράδειγμα ήθους για όλους τους σύγχρονους πολιτικούς. 

Ο Κωνσταντίνος (Κωστής) Στεφανόπουλος,  δικηγόρος και πολιτικός, γεννήθηκε στην Πάτρα το 1926 και είναι γιος του Δημήτριου Στεφανόπουλου, δικηγόρου και πολιτικού, και της Βρισηίδας Φιλοπούλου, κόρης του δημοσιογράφου Κωνσταντίνου Φιλόπουλου. Από την πλευρά της μητέρας του κατάγεται από την παλαιά πατρινή οικογένεια Πράτσικα και είναι ανιψιός των Ανδρέα, Χρήστου και Κούλας Πράτσικα καθώς και του Διονυσίου Τσερώνη, δημάρχου Πατρέων. 

Στα νεανικά του χρόνια ήταν αθλητής της κολύμβησης και της υδατοσφαίρισης, αρχικά στον ανεξάρτητο σύλλογο Κολυμβητικός Όμιλος Γλυφάδας και από το 1949 στον Αχιλλέα Πατρών.

Φοίτησε στο Γυμνάσιο Πατρών, στη συνέχεια σπούδασε νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και από το 1954 μέχρι το 1975 άσκησε ενεργό δικηγορία ως μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Πατρών.

Ο Κωστής Σταφανόπουλος πολιτικός

Ο Κωστής Σταφανόπουλος, πολιτεύτηκε για πρώτη φορά στις εκλογές του 1958 με την Εθνική Ριζοσπαστική Ένωση (ΕΡΕ) και εξελέγη για πρώτη φορά βουλευτής Αχαΐας στις εκλογές του 1964. Μετα την πτώση της δικτατορίας εντάχθηκε στο νεοσύστατο τότε κόμμα της Νέας Δημοκρατίας. Εξελέγη μαζί της βουλευτής Αχαΐας στις εκλογές του 1974 και συμμετείχε στην Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας του Κωνσταντίνου Καραμανλή ως Υφυπουργός Εμπορίου.Σε επακόλουθους κυβερνητικούς μετασχηματισμούς ανέλαβε Υπουργός Εσωτερικών από το Νοέμβριο του 1974 μέχρι το Σεπτέμβριο του 1976 και Υπουργός Κοινωνικών Υπηρεσιών (Σεπτέμβριος 1976 - Νοέμβριος 1977).

Στις εκλογές του 1977 επανεξελέγη βουλευτής Αχαΐας και ανέλαβε Υπουργός Προεδρίας της κυβέρνησης από το 1977 έως το 1981, αρχικά υπό τον Καραμανλή και στη συνέχεια υπό τον Γεώργιο Ράλλη. Στην επόμενη εκλογική αναμέτρηση του 1981 ο Στεφανόπουλος επανεξελέγη βουλευτής Αχαΐας αλλά το κόμμα του έχασε τις εκλογές από το ανερχόμενο ΠΑΣΟΚ. Η ήττα οδήγησε στην παραίτηση του Ράλλη από την αρχηγία του κόμματος. Στη Βουλή που σχηματίστηκε από τις εκλογές διετέλεσε Γραμματέας της Κοινοβουλευτικής ομάδας και κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος. Ήταν υποψήφιος στις εσωκομματικές εκλογές για την προεδρία της ΝΔ αλλά ηττήθηκε από τον Ευάγγελο Αβέρωφ.

Ο Αβέρωφ παραιτήθηκε τον Αύγουστο του 1984, ως συνέπεια της ήττας της Νέας Δημοκρατίας στις ευρωεκλογές του Ιουνίου 1984, και στις εσωκομματικές εκλογές που ακολούθησαν ο Στεφανόπουλος διεκδίκησε για άλλη μια φορά χωρίς επιτυχία την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας, ηττημένος αυτή τη φορά από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Ύστερα από τις βουλευτικές εκλογές του 1985 και την επανεκλογή του ως βουλευτής Αχαΐας αποχώρησε από το κόμμα μαζί με 9 άλλους βουλευτές και στις 6 Σεπτεμβρίου 1985 ίδρυσε τη Δημοκρατική Ανανέωση (ΔΗΑΝΑ). Σχολιάζοντας την αποχώρηση ο Αβέρωφ είπε την παροιμιώδη φράση: «Το πρόβατο που φεύγει απ’ το μαντρί το τρώει ο λύκος». Ο Στεφανόπουλος εξελέγη βουλευτής Α΄ Αθηνών στις εκλογές του Ιουνίου 1989, ενώ παρέμεινε πρόεδρος του κόμματος αυτού μέχρι τον Ιούνιο του 1994, όταν η ΔΗΑΝΑ ανέστειλε τη δράση της, καθώς δεν κατόρθωσε να εκπροσωπηθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Ενόψει των προεδρικών εκλογών του 1995, ο Σταφανόπουλος προτάθηκε ως υποψήφιος Πρόεδρος της Δημοκρατίας από το κόμμα της Πολιτικής Άνοιξης. Με τη στήριξη και του ΠΑΣΟΚ εξελέγη στις 8 Μαρτίου 1995, κατά την τρίτη ψηφοφορία, με 181 ψήφους, ως ο πέμπτος Πρόεδρος Δημοκρατίας μετά τη μεταπολίτευση του 1974 και την αποκατάσταση του δημοκρατικού πολιτεύματος.

Ο Στεφανόπουλος διαδέχθηκε τον Κωνσταντίνο Καραμανλή στις 10 Μαρτίου 1995. Διετέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας για δύο συνεχόμενες θητείες από το 1995 έως το 2005, οπότε και τον διαδέχθηκε ο Κάρολος Παπούλιας. Κατά τη διάρκεια της θητείας του κατάφερε να προσδώσει νέα αίγλη στο θεσμό του Προέδρου και να συγκεντρώσει πολύ μεγάλη δημοτικότητα από τον ελληνικό λαό. Διατήρησε το σεβασμό πολλών πολιτών και μετά το τέλος της Προεδρίας του. Ιδιαίτερα χαρακτηριστική ήταν η πατριωτική στάση του και οι επικριτικές δηλώσεις στις οποίες προέβη έναντι του τότε προέδρου των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον, κατά την επίσκεψη του τελευταίου στην Ελλάδα το 1999.

Έτυχε διαφόρων τιμητικών διακρίσεων και των ανωτάτων παρασήμων ξένων κρατών και είναι επίτιμος δημότης πολλών Δήμων και Κοινοτήτων της Ελλάδας.

Η επανεμφάνισή του ωστόσο στο πολιτικό προσκήνιο το Δεκέμβριο του 2011, ύστερα από πολλά έτη αποχής, με δηλώσεις στήριξης του υπηρεσιακού πρωθυπουργού Λουκά Παπαδήμου, όταν υπεραμύνθηκε της ανάγκης εξάντλησης της τετραετίας και τη μη διενέργειας εκλογών, προκάλεσε ποικίλες αντιδράσεις.

Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας

Ο Κωστής Σταφανόπουλος, διατέλεσε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας από το 1995 έως το 2005, ο 6ος κατά σειρά μετά την μεταπολίτευση και την αποκατάσταση του δημοκρατικού πολιτεύματος. Προηγουμένως, υπήρξε βουλευτής Αχαΐας με την ΕΡΕ (1964-67), την Νέα Δημοκρατία (1974-85) και την ΔΗΑΝΑ (1985-89) κεντροδεξιό κόμμα που ο ίδιος ίδρυσε και του οποίου ηγήθηκε. Από το 1974 μέχρι το 1981 χρημάτισε διαδοχικά υπουργός Εσωτερικών (1974-76), Κοινωνικών Υπηρεσιών (1976-77) και Προεδρίας της Κυβερνήσεως (1977-81) στις κυβερνήσεις του Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Γεωργίου Ράλλη.

Η ανάδειξή του στο ανώτατο πολιτειακό αξίωμα ήταν αποτέλεσμα ενός τακτικού ελιγμού του πρωθυπουργού Ανδρέα Παπανδρέου, ο οποίος συνήψε συμφωνία με τον τότε πρόεδρο της Πολιτικής Άνοιξης Αντώνη Σαμαρά για στήριξη κοινής υποψηφιότητας με στόχο την αποφυγή εκλογών, τις οποίες αποζητούσε ο τότε πρόεδρος της ΝΔ Μιλτιάδης Έβερτ. Κατά την διάρκεια της προεδρικής θητείας του ο Στεφανόπουλος έχαιρε υψηλής δημοφιλίας, απόρροια της σοβαρής και διακριτικής άσκησης των καθηκόντων του, αλλά και της άμβλυνσης των πολιτικών παθών σε μια περίοδο οικονομικής ανάπτυξης και ευημερίας, που επέτρεπε στις πολιτικές δυνάμεις να προστατεύουν το κύρος των θεσμών.

Στα Καλάβρυτα

Ο Κωστής Στεφανόπουλος ως Αχαιός πολιτικός είχε ιδιαίτερη σχέση με τα Καλάβρυτα και πάντα έδειχνε ιδιαίτερο ενδιαφερον για τα θέματα της τοπικής κοινωνίας και το γραφείο του ηταν πάντα ανοικτό σε όλους τους καλαβρυτινούς. Ως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας εγκαινίασε το Δημοτικό Μουσείο Καλαβρυτινού Ολοκαυτώματος στις 9 Ιανουαρίου 2005 (φωτο). 

Το ρεπορταζ της εποχής έγραφε: "Ο κ. Στεφανόπουλος εμφανώς συγκινημένος χθες στα Καλάβρυτα εγκαινίασε το Μουσείο του Ολοκαυτώματος όπου εκτίθεται σπάνιο υλικό με φωτογραφίες από την καταστροφή, ιστορικά έγγραφα και προσωπικά αντικείμενα των θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας. Το νέο μουσείο στεγάζεται στο κτίριο του παλιού Δημοτικού Σχολείου, όπου οι Γερμανοί είχαν συγκεντρώσει τον ανδρικό πληθυσμό της πόλης λίγο πριν από την εκτέλεση."

Οι Καλαβρυτινοί και ιδιαίτερα οι Καστριώτες δεν ξεχνούν και έχουν αναγνωρίσει την ουσιαστική συμβολή του Κωστή Στεφανόπουλου και στην ανάδειξη του Σπηλαίου ''Των Λιμνών''- Καστριών, δεδομένου ότι ως Υπουργός Ποεδρείας της Κυβερνήσεως το 1980, ένέταξε την αξιοποίσή του στα προγράμματα του Ε.Ο.Τ.και έκτοτε παρακολουθούσε, πάντα, με έκδηλο ενδιαφέρον και αγωνία την πορεία των έργων προσπέλασης και αξιοποίηση...
Κατά την διάρκεια της θητείας του ως Πρόεδρος της Δημοκρατίας έχε τιμήσει με την παρουσία του το αγαπημένο του Σοποτό, όπως συνήθιζε να το αποκαλεί, για να πραγματοποιήσει ο ίδιος τα αποκαλυπτήρια των δύο μεγάλων Σοποτινών ανδρών ΙΩΑΝΝΗ ΣΟΦΙΑΝΟΠΟΥΛΟΥ και ΕΥΑΓΓΕΛΟΥ ΠΑΠΑΝΟΥΤΣΟΥ.

Η Ιστορική ομιλία Στεφανόπουλου απευθυνόμενος στον Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον

Το βράδυ της 19ης Νοεμβρίου 1999, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος παραθέτει γεύμα προς τιμήν του Μπιλ Κλίντον. Η ομιλία του Έλληνα Προέδρου έμεινε στην ιστορία καθώς μίλησε με σκληρή αλλά δίκαιη γλώσσα. 

Ο Κωστής Στεφανόπουλος έκανε εκτενείς αναφορές στις ελληνοτουρκικές σχέσεις – οι οποίες την εποχή εκείνη ήταν ιδιαιτέρως τεταμένες – και στο Κυπριακό. Είπε ότι  η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ δεν επιτρέπεται να εξαρτηθεί από την προηγούμενη λύση του κυπριακού προβλήματος. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μίλησε και για τη Συνθήκη της Λωζάνης. Είπε πως «οι διεκδικήσεις επί διαφόρων νήσων και νησίδων του Αιγαίου δεν θα έπρεπε ούτε ως σκέψεις να διατυπωθούν, αν η Τουρκία θυμάται τις υποχρεώσεις της, που προκύπτουν από τη Συνθήκη της Λωζάννης σύμφωνα με τα άρθρα 12 και 16 της οποίας παρητήθη παντός δικαιώματος και οποιουδήποτε τίτλου επί νήσων κειμένων πέραν των τριών μιλλίων από τις ακτές της, με εξαίρεση την Ιμβρο, Τένεδο και τη νήσο των Λαγωών». Αν και είχαν περάσει  μόλις λίγοι μήνες από την έναρξη των νατοϊκών βομβαρδισμών στη Γιουγκοσλαβία, ο Κωστής Στεφανόπουλος απέφυγε να αναφερθεί στον πόλεμο. Συνεργάτες του έλεγαν ότι δεν ήθελε να αποδυναμώσει την όλη διατύπωση των ελληνικών θέσεων για τα εθνικά θέματα. 

Οι εφημερίδες έγραφαν την επόμενη ημέρα πως ο λόγος του Στεφανόπουλου είχε μεγάλη απήχηση και ενόχλησε εμφανώς τον Κλίντον. Οι αναφορές στις ελληνοτουρκικές σχέσεις και στο Κυπριακό ικανοποίησαν τον πολιτικό κόσμο της χώρας. Οι εφημερίδες ειδικά όσες στήριζαν τη ΝΔ έπλεξαν το εγκώμιο του Προέδρου αναφέροντας πως «οι Αμερικανοί ενοχλήθηκαν». Ακόμα και τα μικρότερα κόμματα όπως ο ΣΥΝ και το ΔΗΚΚΙ εκφράστηκαν θετικά για τον λόγο του Προέδρου. Μόνο το ΚΚΕ σχολίασε ελαφρώς επικριτικά. Ο Ριζοσπάστης έγραφε ότι ο  Στεφανόπουλος «δεν ζήτησε ευθέως λύση του Κυπριακού με βάση τα ψηφίσματα του ΟΗΕ αλλά με βάση τις αρχές της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης». Υποστήριξε ότι επί της ουσίας η ομιλία Στεφανόπουλου ήταν μια ομολογία αποδοχής και συναίνεσης στα εγκλήματα της νέας τάξης πραγμάτων. Όλη η ομιλία του Κωστή Στεφανόπουλου... 

επιμέλεια αφιερώματος 
Νίκος Κυριαζής